Grote blindproeverij van rieslings
De liefde voor riesling op de proef gesteld
De meeste wijnliefhebbers zijn het er over eens: de rieslingdruif levert verrukkelijke witte wijnen. Maar is het al goud wat blinkt?
Het is al meermaals gezegd en geschreven: blind proeven, dus zonder het etiket van de flessen te zien, is de meest objectieve manier om wijnen te beoordelen. Zelfs de beste proevers ontsnappen immers niet aan de invloed van een wijnetiket. Hun oordeel wordt dan automatisch, vaak onbewust, beïnvloed door wat ze al denken over bepaalde domeinen, streken en landen.
Een blindproeverij organiseer je echter niet zomaar: het vergt voorbereiding en duidelijke spelregels, anders krijg je opnieuw vertekende resultaten. Eerst en vooral is een duidelijk afgebakend thema nodig. Ik was zeer nieuwsgierig om te weten wat een blindproeverij zou opleveren met de druif die door de meeste wijnliefhebbers wordt beschouwd als de nobelste voor witte wijnen: de riesling. Is Duitsland echt het topland voor riesling? Worden de topdomeinen ook als dusdanig erkend? Stijgt de kwaliteit met de prijs? En hoe presteert de Nieuwe Wereld?
Ik contacteerde een groot aantal invoerders met de vraag om staalflessen in te sturen. De criteria werden duidelijk bepaald. Zeker met riesling is dat nodig, want van deze druif worden de meest verschillende wijnen gemaakt: van beendroog tot mierzoet, van stil tot sprankelend, en alle varianten daartussen. Die kan je niet zomaar met elkaar vergelijken. Ik vroeg om alleen droge rieslings in te sturen (of wat als "droog" doorgaat in het betreffende land). Daarnaast mochten de wijnen niet ouder zijn dan het jaar 2000, want oudere rieslings kan je evenmin vergelijken met jongere, omdat de aromatische expressie zo sterk verandert. Ten slotte vroeg ik rieslings in twee prijscategorieën: tot 10 € (12,10 € met btw) en tussen 10 en 20 € (24,20 € met btw). Uiteraard bestaan er nog duurdere, maar ik wilde dat elke wijn voor een breed publiek betaalbaar zou zijn. Er werden 29 flessen ingestuurd in de eerste categorie, en 39 flessen in de tweede.
Een volgende belangrijke beslissing is de samenstelling van de jury. Bewust koos ik voor een beperkte groep, omdat die aandachtiger en diepgaander kan werken. Ik wilde professionele of semi-professionele mensen met elk een verschillende achtergrond: een
sommelier (Wouter De Bakker, Eerste Sommelier van België), een ex-wijnmaker (Jan Theys (die zijn Italiaans wijndomein verkocht), een wijnlesgever (Bert De Coster, ook eigenaar van de website www.ikwilwijn.be) en een wijnschrijver (uw dienaar). Dat leek me een evenwichtig panel.
Vervolgens werd de proefprocedure op punt gezet, eveneens belangrijk om tot betrouwbare resultaten te komen. De doelstelling was om een top 10 op te stellen van de beste rieslings in de twee prijscategorieën (beide categorieën werden apart geproefd).
In een eerste ronde werden de wijnen met al te duidelijke gebreken of fouten geëlimineerd: hiervoor moest de jury unaniem akkoord zijn (indien één enkele proever niet akkoord was, werd de wijn behouden voor de volgende ronde).
In een tweede ronde werd elke overblijvende wijn aandachtig geproefd en beoordeeld op vijf criteria, die belangrijk zijn voor het concrete wijngenot van de consument: zuiverheid, evenwicht, intensiteit, complexiteit en lengte. Elk criterium kreeg een score op 5, elke wijn kon dus 25 punten verdienen. Vervolgens werden alle punten van alle proevers opgeteld, waardoor een top 10 tot stand kwam. Die top 10 kon in een derde ronde nogmaals geproefd en gequoteerd worden, zodat alle leden van de jury zich zeker voelden van hun beslissingen.
In elke blindproeverij zijn er verrassingen. De jury was het er alvast unaniem over eens dat de duurdere categorie van wijnen zeker geen hoger niveau bood dan de goedkopere.
In het algemeen lieten alle proevers zich zeer kritisch uit over het grote aantal wijnen met onzuivere en onnatuurlijke aroma's. Dit kan een gevolg zijn van de chemische behandeling van wijngaarden, of van artificiële ingrepen tijdens de vinificatie. In heel wat rieslings wordt ook duidelijk te veel sulfiet gebruikt: de geur en smaak van solfer was prominent aanwezig. Eén van de proevers kreeg er zelfs hoofdpijn van (hoewel alle proefstalen terug uitgespuwd werden).
Maar blindproeverijen kunnen ook bevestigen: Duitsland kwam naar voor als beste rieslingland, met liefst elf wijnen over beide klassementen. Vooral in de lagere prijsklasse scoort het goed: de top 5 is helemaal Duits. De winnaar is evenmin een verrassing: Franz Künstler stak er met kop en schouders bovenuit (in de andere categorie had de invoerder geen wijn van Künstler ingestuurd). Een grote verrassing staat dan weer op nummer 6: een riesling uit Luxemburg, algemeen beschouwd als een onbetekenend wijnland, maar de wijnmaker is wel een van de beste ter plekke: Abi Duhr.
In de duurdere categorie komt Oostenrijk sterk opzetten: vier Oostenrijkse rieslings staan in de top 10. Opvallend: de goedkoopste is de winnaar. En Frankrijk? Eén riesling uit de Elzas haalde net de top 10 in de goedkopere prijsklasse, in de duurdere top 10 bevinden zich drie wijnen. De Nieuwe Wereld liet zich niet onbetuigd: één riesling in de goedkopere top 10, twee in de duurdere.
Het resultaat
Categorie tot 12,10 € (btw inclusief)
1. Rheingau, Duitsland: Franz Künstler, 2005 (10 €)
2. Mittelrhein, Duitsland: Toni Jost, Spätlese "Devon S", 2005 (6,98 €)
3. Mosel-Saar-Ruwer, Duitsland: Clemens Busch, "vom roten Schiefer", 2004 (11,95 €)
4. Mosel-Saar-Ruwer, Duitsland: Schmitges, "Grauschiefer", 2005 (8,50 €)
5. Rheingau, Duitsland: Georg Breuer, "Rauenthal", 2005 (7,44 €)
6. Moezel, Luxemburg: Château Pauqué, 2004 (12,10 €)
7. Pfalz, Duitsland: Dr. Bürklin-Wolf, 2005 (8,90 €)
8. Mosel-Saar-Ruwer, Duitsland: Clemens Busch, Kabinett trocken, 2005 (9,25 €)
9. South Australia: Yalumba, 2006 (8,82 €)
10. Pfalz, Duitsland: Georg Mosbacher, Spätlese "Deidesheimer Herrgottsacker", 2005 (10,17 €)
10. (ex aequo) Elzas, Frankrijk: Meyer-Fonné, "Katzenthal", 2005 (11,20 €)
Net niet in de top 10 (maar een speciale vermelding van de jury, o.m. gelet op de prijs):
- Rheingau, Duitsland: Johannishof, Kabinett "Charta", 2005 (7,52 €)
- Pfalz, Duitsland: A. Christmann, "Ruppertsberg", 2005 (7,40 €)
Categorie van rieslings tot 24,20 € (btw inclusief)
1. Kamptal, Oostenrijk: Loimer, "Langenlois Terrassen", 2005 (14,90 €)
2. Mittelrhein, Duitsland: Ratzenberger, "Bacharacher Wolfshöhle", 2004 (15,08 €)
3. Wachau, Oostenrijk: Nikolaihof, Federspiel "Vom Stein", 2004 (19 €)
3. (ex aequo) Pfalz, Duitsland: Georg Mosbacher, Spätlese "Ungeheuer Forst", 2004 (16,32 €)
4. Central Otago, Nieuw-Zeeland: Rippon, 2004 (17 €)
5. Elzas, Frankrijk: Hugel, "Jubilée", 2004 (23,50 €)
6. Kamptal, Oostenrijk: Bründlmayer, "Langenloiser Steinmassel", 2005 (18,01 €)
6. (ex aequo) Elzas, Frankrijk: Hugel, "Tradition", 2001 (18,08 €)
7. Pfalz, Duitsland: Dr. Bürklin-Wolf, "Wachenheimer Gerümpel", 2005 (16,90 €)
8. Elzas, Frankrijk: Trimbach, "Réserve", 2004 (13,85 €)
9. Clare Valley, Australië: Mount Horrocks, "Watervale", 2005 (15,50 €)
10. Kamptal, Oostenrijk: Loimer, "Langenlois Steinmassel", 2005 (24,20 €)
