Waarom worden steeds meer wijnen in amforen gemaakt?
Net nu de wijntechnologie spectaculaire vooruitgang heeft gemaakt, grijpen steeds meer wijnbouwers terug naar een eeuwenoud recipiënt om wijn in te vergisten en/of te laten rijpen: amforen van gebakken klei. Ze vervangen de traditionele vaten van eikenhout. Tot hiertoe waren amforen vooral bekend van de orange wines(witte wijnen die met de schil worden vergist en daardoor oranje kleuren), maar ze worden net zo goed voor witte en rode wijnen gebruikt.
Reeds voor onze jaartelling werden amforen gebruikt in het antieke Griekenland, zowel voor de gisting, de rijping als het vervoer en de bewaring van wijn. Pas in de eerste eeuw na Christus introduceerden Romeinse wijnhandelaren houten vaten.
De meeste wijn werd toen over zee vervoerd, een gevaarlijk avontuur: duizenden amforen liggen nog op de zeebodem, afkomstig van scheepswrakken. En ook op het Europese vasteland werden resten van duizenden amforen teruggevonden.
Wijnmakers die vandaag met amforen werken, willen terug naar de pure smaak van wijn. Houten vaten geven immers een vanilleachtige smaak en bittere tannines af aan de wijn. Amforen doen dat niet, terwijl de wijn toch, zoals in een houten vat, van de uitwisseling van zuurstof geniet, waardoor hij soepeler, homogener en beter geschikt voor bewaring wordt. Men zegt wel eens dat wijn uit een houten vat "gemaquilleerd" is, terwijl wijn uit een amfoor zijn natuurlijke schoonheid heeft bewaard.
Proef de amforenwijnen van Celler del Roure en Bàrbara Forès uit Spanje (www.labuenavida.be), van Ettore Germano (www.purapassione.be) en Fuori Mondo (www.start2taste.be) uit Italië, en van Domaine Kox uit Luxemburg (www.start2taste.be): de puurheid ervan is opmerkelijk. Nadeel: als je nadien opnieuw een wijn proeft uit een houten vat, riskeren de aroma's van het hout je te storen.
Hoe geraken deze wijnbouwers aan hun amforen? Het vervaardigen ervan is immers een kunst die haast verdwenen was. Alleen in Georgië, een van de bakermatten van onze wijncultuur, waren er nog amforenmakers actief (al spreekt men daar van "qvevri" in plaats van "amforen" wat een Griekse term is). Maar de laatste jaren zien we in Europa de kunst van het maken van amforen heropleven.
Zowaar twee Vlamingen hebben in Hongarije een amforenbedrijfje opgericht: www.thehungarianamphoraproject.com. De ene is Emanuel Van Melkebeke, een invoerder van Hongaarse wijnen, die in Hongarije voedingsleer studeerde en er zijn diploma van wijnbouwer behaalde. De andere heet Pieter Leemans die in Hongarije een bedrijfje in terracotta potten en vazen heeft. Kennis van wijn gecombineerd met kennis van gebakken klei: de eerste Vlaamse amforen zijn geboren.
La Buena Vida ( Mol )
Pura Passione ( Sint-Niklaas )
Start2Taste ( Waregem )
