Stempel
Ik dacht dat ze een wijnbouwster was. Maar deze volkse, enigszins gezette dame van gevorderde leeftijd blijkt mevrouw Hingan te zijn, de commercieel directrice van een wijncoöperatie met 200 medewerkers en een jaarlijkse productie van 36 miljoen flessen. Ik ben in Saint-Mont, een godvergeten dorp van 400 inwoners in het Franse zuidwesten, tussen Bordeaux en de Pyreneeën. Op bezoek bij Les Producteurs de Plaimont, een van de grootste en beste wijncoöperaties van Frankrijk.
Danielle Hingan werkt hier al 25 jaar en gaat binnenkort met pensioen, als een van
de sleutelfiguren van de plaatselijke economie. Deze wijncoöperatie geeft immers werk aan een duizendtal families van druivenkwekers, die niet over de middelen beschikken om elk een eigen productie-eenheid op te richten, laat staan een verkoops- en marketingafdeling die de wereldvraag naar hun wijnen moet stimuleren. Daarom werden de inspanningen in 1979 gebundeld in een grote coöperatie, onder leiding van de visionaire André Dubosc die met pensioen is maar nog altijd advies geeft. En die er ook al uitziet als een eenvoudige wijnbouwer. Nee, in dure kleren lopen ze hier niet rond. Maar ze zijn slim en ambitieus. En ze willen dat de plaatselijke tradities niet verloren gaan. Ze zijn er zelf een voorbeeld van.
Vooral Saint-Mont is een onderschatte appellatie in dit uitgestrekte wijngebied. Een van de laatste uit de bijna opgedoekte categorie VDQS (Vin Délimité de Qualité Supérieure, de categorie tussen Appellation d'Origine Controlée en Vin de Pays). Minder bekend dan zijn buur Madiran, is Saint-Mont zich aan het opwerken. De toetreding tot de hoogste AOC-categorie is een feit, maar heeft nog administratieve bevestiging nodig.
De coöperatie vatte het plan op om wijnen te maken met de "smaak van vroeger". Want Saint-Mont is een paradijs voor vergeten druivenrassen. Ampelografen (wetenschappers van de druif en de wijnstok) sporen ze op in oude wijngaarden. Dan worden ze samengebracht in het "Conservatoire Ampélographique de Saint-Mont", een kleine wijngaard waar ze worden bewaard, bestudeerd en verbeterd. De identificatie - gebaseerd op genetisch onderzoek maar ook op geschreven documenten en mondelinge overlevering - is niet makkelijk. Onder meer omdat er vele benamingen van deze vergeten druiven circuleren, afhankelijk van het plaatselijke dialect. Zo wordt de fer servadou in deze streek ook aangeduid met fer noir, herre, hère, petite here, braucol, plant de fer, couahort, caillaba, pinenc, pienc, piec, herrant, petit mourastel, queufort, mansois en saumancès. Verder zijn er nog druiven als ardounet, arrouya, camaraou, courbu, dourech, trouchet, ahumat, cruchen, morenoa, lauzet, claverie, graisse, blancard, penouille, baroque, arrufiac, folle blanche, listan ... die allemaal hun lokale synoniemen kennen. Het vergt monnikenwerk om dat allemaal in kaart te brengen.
Een nieuw wijngamma onder de benaming "L'Empreinte de Saint-Mont" toont aan dat al die moeite loont. "Empreinte" is een prachtig Frans woord, dat tegelijk "afdruk" en "stempel" betekent. Deze wijnen willen dus een "afdruk" zijn van hun streek, en er tegelijk een "stempel" op drukken. Een nobel streven dat alvast wordt waargemaakt in de eerste twee wijnen die onder dit label uitgebracht worden (hopelijk ook in ons land). Zowel de witte wijn van gros manseng en petit corbu, als de rode van tannat en pinenc (of fer servadou) zijn echte terroirwijnen met een heel eigen karakter. Ik proefde ze en was er meteen weg van. Hun prijs is zo bescheiden als de mensen hier: tussen 10 en 12 euro per fles.
Ik hou van wijnen die de internationalisering niet achterna hollen maar een eigen stempel drukken. De stempel van hun streek.
