Ontmoeting met Jean-Louis Chave
Ik denk dat Jean-Louis Chave maar één keer in België is geweest, zijn vader Gérard nooit. Nochtans klinkt hun naam onder Belgische wijnliefhebbers als een klok.
"Misschien net daarom", zei Jean-Louis, "Je hebt de neiging om naar markten te gaan waar je nog uitleg moet geven over je wijnen. In België was dat nooit nodig. De Belgen hebben ons vanzelf in de armen gesloten."
Geheel terecht gaat Chave door als het beste domein van Hermitage in de noordelijke Rhônevallei. Deze appellatie heeft niet de wereldwijde bekendheid van Bordeaux of Bourgogne. Maar wijnliefhebbers weten dat dit een groot terroir is. Hier worden rode wijnen van syrah en witte wijnen van marsanne en roussanne gemaakt, die bij de top van de wereld horen.
Al zijn de wijnen van Chave duur geworden, er zijn wachtlijsten voor, ook in België. Als je niet op zo'n lijst staat, geraak je niet aan de wijn. Chave bezit dan ook slechts 15 hectare in Hermitage. De gehele appellatie is maar 130 hectare groot. Er zijn domeinen in Bordeaux die deze oppervlakte in hun eentje innemen.
Toen ik Jean-Louis ontmoette, wist ik al na vijf minuten dat mijn theorie over wijnbouwers opnieuw zou bevestigd worden: alleen bescheiden wijnmakers maken grote wijn.
"Wij vinden Hermitage belangrijker dan Chave", zei hij, "Vele domeinen en wijnmakers zien zichzelf als een merk. Wij niet. Wij zijn erfgenaam van een stuk land dat grote wijn kan voortbrengen. Ik ben daar nu de tijdelijke beheerder van. Ik heb de plicht er zorg voor te dragen, en het potentieel ervan zo goed mogelijk te benutten."
Deze terroirfilosofie zit ingebakken in de familie Chave. Jean-Louis behoort tot de zestiende (!) generatie. Sinds 1481 al doet zijn familie aan land- en wijnbouw, altijd in dezelfde streek.
Oorspronkelijk was het een familie van Ardèchois, die aan de westkant van de Rhône woonde en werkte. Op het einde van de negentiende eeuw waagde zij zich aan de moeilijke overtocht van de Rhône, naar de oostelijke oever waar zich de steile wijngaardhellingen van Hermitage bevinden.
Vooral rijke adellijke families waren toen eigenaar van de gronden. Maar door sparen en hard werken slaagde de landbouwersfamilie Chave erin enkele percelen te verwerven, en van daaruit te groeien. Vandaag bezit de familie ook 12 hectare in de nabijgelegen, veel grotere appellatie Saint-Joseph, en heeft ze een handelshuis opgericht dat goedkopere wijnen van aangekochte druiven op de markt brengt.
Jean-Louis had bij zijn eerste, en voorlopig enige bezoek aan België vooral Hermitages meegebracht. Drie witte waren van 2008, 2005 en 1991. Hoeveel marsanne en roussanne erin zat, wist hij zelf niet. De wijngaard is oud, er zijn wijnstokken bij van honderd jaar, en vroeger werden druivenrassen door elkaar geplant. De Chaves hebben dat behouden.
"Wij kopen ook geen nieuwe wijnstokken", zei hij, "Wij nemen loten van onze eigen beste planten en kweken daar een nieuwe plant van."
Ook dat gaat in tegen de evolutie in de moderne wijnbouw, waarin druivenklonen wereldwijd verhandeld worden door gespecialiseerde kwekerijen.
De witte wijnen van Chave worden gekenmerkt door een enorme concentratie, zonder aan elegantie te verliezen. Complexe maaltijdwijnen, waarin nobele bittertoetsen voor fraîcheur zorgen.
Rode Hermitage werd geschonken van 2007, 2004, 1995 en 1985. Vooral in de oudere jaargangen valt de uitzonderlijke finesse op. De wijnen geven zelfs een fragiele indruk, maar daarachter zit intensiteit en complexiteit.
"Onze wijnen zijn geen merkproducten", zei Jean-Louis, "Ze zijn het product van een terroir."
Het verschil tussen merkwijn en terroirwijn kwam nooit zo duidelijk naar voor als bij deze ontmoeting.
