Vanwaar komt de geur van kattenpis in sancerre?
Je kan het zo gek niet bedenken of wijnkenners hebben het al eens geroken in een wijn. Maar het allergekste is toch wel het aroma dat omschreven wordt als kattenpis ("pipi de chat" in het Frans), en steevast wordt geassocieerd met wijn van Sancerre.
Op de duur zijn we er zelfs van uitgegaan dat deze doordringende geur een typisch kenmerk van deze wijn zou zijn. Wat overigens bevestigd wordt door wijnbouwers van Sancerre zelf die het aanprijzen als een uniek aroma van hun "terroir". Maar dat is dus bullshit ("caca de taureau" in het Frans).
Kattenpis is helemaal geen typisch aroma van sancerre, het duidt integendeel op een fout, namelijk onrijpe sauvignon blanc. En onrijpe druiven zijn op hun beurt een gevolg van ofwel slecht weer, ofwel overmatige druivenproductie. Beide fenomenen komen nogal frequent voor in Sancerre.
Om te beginnen is dit een noordelijke wijnstreek, deel van het Loiregebied, beïnvloed door de Atlantische Oceaan, waar het geen sinecure is om elk jaar rijpe druiven te bekomen. Als je dat dan nog eens koppelt aan overmatige druivenproductie, dan is de rijpheid helemaal zoek.
Sancerre heeft het probleem gekend dat ook andere bekende Franse wijnstreken trof: de naam van de streek werd zodanig bekend, en de vraag naar de wijnen zo groot, dat wijnbouwers in de verleiding kwamen om steeds meer druiven te kweken en dus meer wijn te produceren. Dat de kwaliteit daardoor verminderde, daar maakte niemand zich zorgen over: de naam Sancerre zorgde ervoor dat alles toch verkocht raakte. Maar dat feest bleef niet duren.
Door de uitbreiding van de wijnwereld kreeg Sancerre stevige concurrentie voor haar wijnen van sauvignon blanc die naar urine van katten roken. Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Südsteiermark in Oostenrijk, en Friuli en Südtirol in Italië lieten de wereld kennismaken met rijpe sauvignon blanc, gekenmerkt door verleidelijke, vibrerende aroma's van kruisbes, kiwi, limoen en passievrucht. Zoals het hoort.
De wijnbouwers van Sancerre zagen hun quasi-monopolie op sauvignon blanc in elkaar stuiken. Om de naam en reputatie van hun streek te redden, moesten ze hun werkwijze aanpassen, door een strenger wijngaardbeheer en minder druivenproductie. Nu zijn er weer wijnen van Sancerre die de wereldwijde concurrentie aankunnen, meestal van kleinere familiale wijndomeinen.
Want er is nog altijd die andere kant van Sancerre: de grote wijnbedrijven en handelshuizen die blijven mikken op kwantiteit, lage prijzen en verkoop via de grootdistributie. Met wat geluk kan je daar nog "pipi de chat" in een wijn aantreffen.
Goede niet-Franse wijnen van sauvignon blanc:
- Zuid-Afrika: Neil Ellis, Lomond, Bouchard Finlayson, Fleur du Cap (rouseu.be)
- Oostenrijk: Weingut Tement, Weingut Gross (wijnenjanrots.be)
Invoerders:
Rouseu Wijnen & Likeuren ( Sint-Martens-Latem )
Wijnen Jan Rots ( Wetteren )
