Wat is vonkelwijn?
Vonkelwijn: is dat geen prachtig woord? Het komt uit Zuid-Afrika waar een taal wordt gesproken die dicht aanleunt bij de onze: het Afrikaans (vaak ten onrechte Zuid-Afrikaans genoemd). Vonkelwijn is Afrikaans voor schuimwijn, waarin de koolzuurbelletjes dus vonkelen.
Vroeger was vonkelwijn vaak zoeterig. Maar zo'n dertig jaar geleden begonnen Zuid-Afrikaanse wijnmakers hun schuimwijn te verbeteren, naar het voorbeeld van Franse champagne.
Een eerste stap was het toepassen van de "méthode champenoise". Die komt er kortweg op neer dat een witte wijn - door toevoeging van gist en suiker - een tweede gisting ondergaat in de fles. Daardoor ontstaan koolzuurbelletjes die in de fles gevangen blijven. Andere methoden zijn de "méthode Charmat" (waarbij die tweede gisting plaatsvindt in een grote gesloten tank) en de methode van de koolzuurinspuiting (voor de gewone "vin mousseux"). Beide leiden niet tot dezelfde kwaliteit als de champagnemethode.
De termen "champagne" en "méthode champenoise" mogen buiten Champagne evenwel niet gebruikt worden. Vandaar dat de term "méthode cap classique" in Zuid-Afrika werd geïntroduceerd. Als dat op het etiket van een vonkelwijn staat, weet je dat hij gemaakt werd volgens de champagnemethode.
De druiven kunnen dezelfde zijn als in Champagne (pinot noir en chardonnay), maar er wordt ook cap classique gemaakt van andere druiven (zoals pinot blanc, chenin blanc en riesling).
Een belangrijk verschil tussen Champagne en Zuid-Afrika is het klimaat: Champagne is noordelijk en koel, Zuid-Afrika is mediterraan en dus warmer. Vandaar dat de druiven voor cap classique aangeplant worden in de koelere gebieden. En geoogst worden als ze nog veel zuren hebben, zodat de vonkelwijn de gewenste frisheid heeft.
Qua techniek hebben de Zuid-Afrikanen alvast niets meer te leren van de Fransen: hun wijnkelders om cap classique te maken, zijn state-of-the-art.
Kan cap classique beter zijn dan champagne? Dat kan zeker. Alles hangt af van hoe hij gemaakt werd. Heel belangrijk voor de uiteindelijke kwaliteit is de rijpingstijd op de gistrest, vòòr de fles op de markt komt. In Frankrijk zijn heel wat champagnes al na de wettelijk verplichte 15 maanden klaar voor distributie. Als je zo'n champagne vergelijkt met een cap classique die pakweg dubbel zo lang heeft gerijpt, dan kan de cap classique het pleit winnen.
Ook een evenwichtige aanzoeting, vòòr de fles zijn definitieve kurk krijgt, is belangrijk. Vooral de commerciële merken uit Champagne die onze supermarkten bevolken, overdrijven nogal eens met die aanzoeting. En ook op dat vlak kan een cap classique het verschil maken.
Invoerders van goede cap classique: kaapwijn.be (Graham Beck, Allée Bleue, Rijk's, Steenberg), qualitywines.be (Graham Beck) en rouseu.be (Avondale, JC Le Roux, Pongrácz, Silverthorn).
Invoerders:Kaapwijn Import De Leeuw ( Kampenhout )
Rouseu Wijnen & Likeuren ( Sint-Martens-Latem )
Quality Wines ( Veurne )