Is Montepulciano een Italiaanse streek of druif?
Het is inderdaad verwarrend: op Italiaanse wijnflessen verschijnt Montepulciano soms als een geografische benaming, soms als de benaming van een druif. Wat is het nu? Welnu, het is beide. Maar beide hebben niets met elkaar te maken.
Montepulciano is een dorp in Toscane, dat zijn naam heeft gegeven aan de beroemde appellatie Vino Nobile di Montepulciano. Maar in een andere provincie, in Abruzzo aan de oostkust van Italië, is het de naam van de belangrijkste blauwe druif, die montepulciano d'Abruzzo wordt genoemd.
Laat ons met de druif beginnen. Historisch is Abruzzo een streek van bulkwijn, en de montepulcianodruif diende oorspronkelijk voor wijn van elke dag. Maar een aantal wijnmakers streefde ernaar om dat imago te veranderen, en dus betere wijnen te maken. Dat lukte: goede wijnen van montepulciano zijn diep van kleur, sappig en expressief. De verkoop stijgt dan ook, vooral omdat de prijs niet evenredig met de kwaliteit is gestegen. De naam van de druif is trouwens de naam van de appellatie geworden. Ook in de buurprovincie Marche wordt montepulciano gebruikt in wijnen onder de appellaties Rosso Conero en Rosso Piceno.
In Toscane is Montepulciano de naam van een prachtig middeleeuws dorp, hoog op een heuvel gelegen. Al in de 8ste eeuw vòòr Christus stond het bekend voor zijn uitstekende wijn, die nu Vino Nobile di Montepulciano heet. Rond het dorp liggen de wijngaarden, de druif is Toscane's belangrijkste blauwe druif, de sangiovese. Er mag in de wijn echter ook een kleine hoeveelheid andere lokale druiven toegevoegd worden. De term "nobile" slaat op de ambitie om een nobele wijn te zijn, met minimum twee jaar vatrijping, maar ook op het feit dat hij altijd geliefd was door de "nobelen" van de Toscaanse aristocratie. Wijn van jongere wijnstokken, met een kortere vatrijping, wordt Rosso di Montepulciano genoemd, zeg maar: het lichtere broertje van de Vino Nobile.
Bovenop de verwarring tussen het dorp en de druif, verwarren sommigen Montepulciano wel eens met Montalcino. Dat is ook een Toscaans dorp, slechts veertig kilometer ten westen van Montepulciano. En ook hier wordt van de omliggende wijngaarden een wijn van sangiovese gemaakt, de Brunello di Montalcino, voller en krachtiger. Waarom "brunello"? Omdat dit de plaatselijke naam is van de kloon van sangiovese die hier geteeld wordt: de sangiovese grosso. Terwijl die van Montepulciano de prugnolo gentile is.
Goede wijnen uit de appellatie Montepulciano: Le Bertille (grappolo.be), Cantine Dei (wijnmakelaarsunie.be), Lodola Nuova (dulst.be), Poliziano (vinesse.be), Sanguineto (divino.be)
Goede wijnen van de druif montepulciano: Contesa (grappolo.be), Garofoli en Collefrisio (qualitywines.be / vinesse.be), Le Paranze (dulst.be), Jasci (divino.be)
