Weerbarstig
Het was lang geleden dat ik nog eens een wijn van tannat had gedronken. Spontaan denk je er niet aan. De druif is van het ruigere, rustieke type. De textuur van de wijn is wat rasperig, de tanninestructuur weerbarstig, de bittere tonen van laurier en jeneverbes maken hem niet bepaald vriendelijker. Een tegendraads karakter is tannat , in dit tijdperk van makkelijke zoete smaken. Net daarom houd ik ervan.
Het moet gezegd: het ging om een fles Château Montus van wijnmaker Alain Brumont. Die wordt niet voor niets de "apostel van de tannat" genoemd. Je kan wel zeggen dat hij helemaal in zijn eentje deze druif, en haar belangrijkste appellatie Madiran, terug op de wijnkaart heeft gezet. Hij weet namelijk hoe ermee om te gaan. Dat is niet iedere wijnmaker gegeven. Velen hebben er hun tanden al op stukgebeten. Letterlijk zelfs, want een wijn van tannat die niet goed werd gemaakt, is een aanslag op het tandglazuur. De naam zegt het zelf: deze druif staat stijf van de tannines.
Gelukkig was deze Château Montus afkomstig uit het jaar 2000. Net zoals in Bordeaux - slechts 180 kilometer hogerop - kende Madiran in dat jaar geen tekort aan zon. En dat heeft de tannat nodig, om haar stugge tannines goed rijp te krijgen. Zelfs dan behoudt ze nog dat groene, vegetale kantje.
Geen wonder dat Brumont zich slechts voor twee beperkte cuvées aan 100% tannat waagt. Aan zijn "gewone" Château Montus voegt hij 20% cabernet sauvignon toe, om de scherpe kantjes af te ronden. Kan u zich voorstellen welk stug beestje die tannat wel moet zijn als cabernet sauvignon moet dienen om de wijn ronder te maken? In Bordeaux gebruiken ze merlot om de scherpe kantjes van de cabernet sauvignon af te ronden.
Maar vandaag zijn de tannatwijnen toonbeelden van charme, vergeleken met vroeger. Toen waren het pas taaie wijnen, je kon erop kauwen. Decennia flesrijping hadden ze nodig alvorens je ze kon drinken zonder meteen al je speeksel uit je mond te voelen wegtrekken. Niet te verwonderen dat Madiran zo lang een miskende appellatie bleef. Maar toen al was die waanzinnige wijnbouwer Alain Brumont aan het proberen om grote wijnen van tannat te maken. Slechts enkele wijnfreaks volgden hem in zijn odyssee.
In 1990 veranderde de wereld in Madiran. Een wijnbouwer, Patrick Ducournau, van het domein Chapelle Lenclos, vond een nieuwe techniek uit: de micro-oxygenatie. Daarbij wordt via een systeem van plastic buisjes gecontroleerde hoeveelheden zuurstof in de tanks of vaten binnengebracht. Dat bleek dè manier om de harde vegetale toetsen van tannat te verzachten en de wijn sneller drinkbaar te maken. Het systeem bleek zo ingenieus dat het later werd overgenomen door producenten van grote bordeauxwijnen. Wie Château Montus vanaf nu in één adem noemde met die bordeauxwijnen, werd niet langer als een zonderling beschouwd.
Met soepeler wijnen kan je een breder publiek bereiken. Brumont heeft intussen een indrukwekkend gamma opgebouwd, met naast Montus ook Château Bouscassé, tweede wijnen, witte wijnen, landwijnen van de Gascogne en zoete wijn van het nabijgelegen Pacherenc du Vic Bilh. Dat succes had hij ongetwijfeld niet voorspeld toen hij bijna 30 jaar geleden het kleine wijndomein van zijn vader overnam in een appellatie die niemand kende.
Het lelijke eendje tannat heeft zelfs internationale uitstraling gekregen. Uruguay heeft er zijn doorbraak als wijnland mee geforceerd. In het Zuid-Amerikaanse klimaat worden tannatwijnen gekenmerkt door rijpe tannines en een elegante smaak van zwart fruit. Het kan verkeren.
En in Madiran? Ook daar is de tannat ronder en nobeler geworden. Maar toch heeft ze niet alles van haar weerbarstige karakter verloren. Gelukkig maar. Wat is er boeiend aan een wijn die je meteen in al zijn soepele volheid moeiteloos inpakt? Een beetje weerstand verhoogt de spanning, een beetje pijn het genot. Het is met wijnen zoals met mensen: van gladheid krijg je snel genoeg.
