Rosé voor de herfst
Een rosé voor de herfst: ben ik gek geworden? Nee, dit gaat echt over een rosé die perfect past bij dit seizoen. Als hij, net zoals rode wijn, de tijd heeft gekregen om te rijpen. Le rosé des Riceys.
Deze minst bekende rosé van Frankrijk komt uit de minst bekende streek van Champagne: de Côte des Bar. Meer bepaald uit een klein dorpje, Les Riceys. Daar kreeg deze rosé zonder bubbels een aparte appellatie, alleen voor hem.
Waarom net hier? Les Riceys ligt in een noordelijk gebied waar stille wijn normaal niet mogelijk is omdat de druiven niet voldoende rijp worden, vandaar dat men er champagne van maakt. En toch hebben wijnbouwers hier beslist om een stille wijn te maken. Een rosé bovendien, wat doet denken aan vakantie in het zuiden.
Maar vanuit hun standpunt beschouwd is dit het zuiden. De Côte des Bar ligt immers 100 kilometer zuidelijker dan het hart van Champagne, tussen Reims en Epernay. Daarom wordt de pinot noir hier rijper, en komen de grote champagnehuizen hier massaal hun pinot noir kopen.
In die zuidelijke Côte des Bar ligt Les Riceys in het uiterste zuidelijke punt, vlak tegen de eerste wijngaarden van Bourgogne. De wijnstokken voor de "rosé des Riceys" werden bovendien aangeplant op de meest door de zon beschenen hellingen. Was het daarom dat dit de favoriete wijn was van Lodewijk de Veertiende, ook wel de Zonnekoning genoemd?
Ach, als het alleen om de zon zou gaan, ben je beter af in het Franse zuiden. Zon en rosés in overvloed. Alleen: niet van pinot noir die koelte nodig heeft. Niet gelagerd in vaten van eikenhout. En niet bestand tegen rijping in de fles. Die kenmerken heeft de rosé des Riceys net wel. En maken hem zo uniek.
Er zijn er nog andere: de wijnstokken zijn gemiddeld vijftig jaar oud en worden kort gesnoeid. Met een beperkt rendement, en een hoge kwaliteit van de druiven tot gevolg. De trossen gaan in hun geheel, niet ontsteeld, de gistkuip in: dat zie je vrijwel nooit gebeuren met rosé. En dan worden de druivenschillen zo lang mogelijk geweekt in het gistende sap. "Zo dicht mogelijk bij rode wijn, zonder dat het rode wijn wordt", zegt men hier. En dan die specifieke geur van wilde bloemen, en die smaak van zwarte kers, zoethout en hazelnoot. Dat verschilt ook al van de meeste rosés die het van primaire aroma's van rood fruit moeten hebben, en die typische toets van snoep en gebak. Na enkele jaren schiet daar niets meer van over. Terwijl de rosé des Riceys net dan begint open te bloeien.
Ik zal me altijd mijn bezoek aan het champagnehuis Guy de Forez in Les Riceys herinneren. Ik was er uitgenodigd om champagnes te proeven, maar was ook nieuwsgierig naar deze rosé waarover ik al veel had gelezen maar die ik nog nooit had geproefd. Er worden maar 80.000 flessen per jaar van geproduceerd, door slechts een handvol wijnbouwers, je vindt hem dus nauwelijks.
Had wijnbouwer Francis Wenner mijn gedachten geraden? Op het einde van de degustatie haalde hij een rosé des Riceys uit zijn kelder. Van het jaar 1990!
Kan een rosé zoveel jaren in de fles overleven? Deze alvast wel, hij blaakte van gezondheid. Zijn kleurspiegel schitterde, met reflecties van oranje en roest. Hij geurde naar truffel, humus en herfstbladeren. De textuur was satijnig, de smaak zuiver, diep en complex. Een rosé met tertiaire aroma's, zonder één spoor van oxidatie! Ik stopte met spuwen. Mijnheer Wenner schonk nog eens bij, en dan nog eens, en nog eens. Ik stond perplex, zoiets had ik nog nooit geproefd.
Het mooie aan wijn is: net op het moment dat je denkt alles te weten, ontdek je iets dat je met verstomming slaat. Zoals een rosé voor de herfst.
