Wijn op vakantie
De zuidelijke vallei van de Rhône is voor velen de poort naar de zon. En naar goedkope wijn.
Wie over de Autoroute du Soleil naar het zuiden rijdt, komt automatisch in de zuidelijke Rhônevallei. Meestal begint de zon dan pas echt te schijnen: vanaf Bollène, en zo verder over Orange naar Avignon. Het vakantiegevoel is er dan helemaal, en dat gaat vaak gepaard met de zin naar rosé of naar gekoelde rode wijn. Soepele drinkwijntjes, van het soort waar je niet teveel geld aan wil geven. Niet voor niets hebben de supermarkten zo'n sterk aanbod uit deze streek. Belgen houden wel van wijnen die aan een zonnige vakantie doen denken, maar teveel mag het niet kosten: de péage en de campings zijn al duur genoeg.
Heel wat wijninvoerders wagen zich daarom niet te ver in deze streek: ze kunnen de prijsconcurrentie met de supermarkten niet aan. En toch heeft een Gentse invoerder, R&R, besloten om zich net in deze Rhônewijnen te specialiseren.
Op zich is specialisatie een goed idee. Precies de wijninvoerders die zich op één streek of één land toeleggen, doen vandaag de beste zaken. Maar hoe doe je dat met een streek die al massaal vertegenwoordigd wordt door de grootdistributie?
"Door niet de doorsnee consument als doelgroep te nemen", zegt Rita De Bruyne, medevennoot van R&R, "Maar wel de horeca, de sommeliers. En de zeer gepassioneerde particulier."
R&R (de initialen staan voor Rita en haar echtgenoot Robert) werd opgericht in 1998, vanuit een passie voor de streek en voor de druivensoort grenache. Ook dochter Barbara, kok van opleiding, werd door dezelfde microbe gebeten en zet vandaag het pionierswerk van haar ouders verder als zaakvoerster.
Op korte tijd hebben zij zich bij de sommeliers van dit land geprofileerd als de grote kenners van de Rhônevallei.
"Wij hebben zowel wijnen van de noordelijke als van de zuidelijke Rhônevallei. In het noorden is syrah de dominante druif, in het zuiden is dat grenache. Vooral met die laatste druif hebben wij een speciale band."
Vanwaar die passie voor wijnen van grenache?
Robert Van den Hove: "Veel hangt af van de wijnen waarmee je in je jeugd in contact bent gekomen. Wie grootgebracht is met Bordeaux, zal zich sneller tot syrah wenden, omdat zij meer gelijkenissen vertoont met cabernet sauvignon. Beide druiven zijn meer gericht op structuur. Ik ben opgevoed met Bourgogne, een wijn van pinot noir, een druif die meer op fruit is gericht. Dat is vergelijkbaar met grenache. Bourgognes werden in het verleden trouwens vaak gemengd met grenache, om de wijnen wat meer zon en fruit te geven."
De zuidelijke Rhônewijnen die de Belgen het best kennen, zijn vaak mengelingen van grenache, syrah en mourvèdre, vooral afkomstig uit de algemene appellaties Côtes du Rhône en Côtes du Rhône Villages (de term "Villages" wijst op de betere terroirs en een lagere druivenopbrengst). Gigondas, Vacqueyras en Châteauneuf-du-Pape zijn ook bekende namen, die hun eigen appellatie hebben gekregen.
R&R zoekt echter vooral naar pure grenachewijnen, volgens de oorspronkelijke traditie van de streek. De syrah werd later toegevoegd om commerciële redenen, omdat deze druif meer kleur en kracht geeft aan de wijnen, hetgeen aansluit bij wat de consument verlangt. De syrah rijpt ook vroeger en is makkelijker te telen. Toch staat er in de zuidelijke Rhônevallei nog altijd 65 tot 70% grenache aangeplant.
Rita De Bruyne: "Wij houden van deze druif omdat ze zo weinig voorspelbaar is. Ze bevat een honderdtal potentiële aromatische componenten, waarvan er telkens maar enkele tot ontplooiing komen. Dat betekent dat er veel verschillende grenachewijnen zijn.
Nog eens versterkt door het feit dat de zuidelijke Rhônevallei een veelvoud aan terroirs heeft."
Echte grote grenachewijnen zijn zeldzaam: "Omdat deze druif absoluut een beperkt oogstrendement nodig heeft, en omdat ze zeer traag rijpt. Oorspronkelijk komt ze uit Spanje, nog zuidelijker dus. In de zuidelijke Rhônevallei zit ze eigenlijk op de limiet van waar ze kan rijpen. Maar dat is nu net de reden waarom deze vallei dè streek bij uitstek is voor grenache: druiven op een klimatologische grens leveren altijd de boeiendste wijnen."
Een aantal grenachewijnen hoort dan ook bij de grote wijnen van deze planeet: Château Rayas, de wijnen van Henri Bonneau, de "vieilles vignes" van Domaine de Marcoux en de cuvée "La Mémé" van Domaine Gramenon. Niet toevallig allemaal (op Gramenon na) uit Châteauneuf-du-Pape, hèt allerbeste terroir voor grenache, onder meer door haar ligging in het oog van de mistral, de wind die koude aanvoert en de rijping vertraagt, en tegelijk ook de wijngaarden verlucht en droog blaast.
Maar wie is bereid om zuidelijke Rhônewijnen te kopen tegen een prijs die hoger ligt dan in de supermarkt?
Rita De Bruyne: "Wij kunnen niet goedkoper zijn dan de supermarkten. Maar dat betekent niet dat we geen voordelig geprijsde drinkwijnen aanbieden. Zo hebben we wijnen van Les Vignerons d'Estézargues, de beste coöperatie van de streek. Die verkopen we onder de 10 euro. Maar er zijn limieten aan een prijs. Ik vraag me af of het wel mogelijk is om een eerlijk en gezond product af te leveren tegen minder dan
5 euro. Ten slotte zit je al met een aantal vaste kosten: de fles, de kurk, het etiket, de taksen. Wij verzetten ons ook tegen de uniformisering van de wijnen. Wijn mag niet gemaakt worden zoals limonade, het is een product van zijn natuurlijke omgeving. Is de omgeving anders, dan moet de wijn anders zijn. Dàt is precies het boeiende aan wijn."
