Is het alcoholpercentage in een wijn belangrijk?
Alvorens ik een wijn koop of in een restaurant bestel, kijk ik altijd naar het alcoholpercentage. Is dat lager dan 12 % of hoger dan 14,5%, dan ben ik minder geneigd die wijn te nemen. Want dan vrees ik voor een te magere of te krachtige wijn.
Daarover bestaan heel wat discussies onder professionals en liefhebbers. Sommigen vinden het alcoholpercentage onbelangrijk. Hoe hoog of hoe laag dat ook is, zeggen ze, het gaat om het globale evenwicht in een wijn. Zo kan een wijn 15% alcohol bevatten, zonder dat je die alcohol gewaarwordt. En ook weinig alcohol zou niets te maken hebben met de kwaliteit van de wijn. Maar is dat wel zo?
Wijn kan je maken van alle vruchten die suiker bevatten. Maar waarom wekt alleen wijn van druiven zo'n grote belangstelling en passie op? Omdat alleen de wijndruif zoveel suiker bevat dat na gisting een alcoholpercentage van 12% en meer bereikt wordt. Dat percentage is wel degelijk belangrijk. Vruchtenwijn met minder alcohol doet in geur en smaak nog altijd denken aan de vrucht waarvan hij gemaakt werd. Pas vanaf 12% wordt dat primaire niveau overstegen, worden geuren en smaken boeiender en complexer, en wordt de zintuiglijke ervaring rijker.
Maar als alcohol een wijn beter maakt, maakt méér alcohol hem dan nòg beter? Percentages van 14% en meer waren vroeger een uitzondering, nu lijken ze de regel. De klimaatopwarming is een van de oorzaken. Maar ook de druk van de concurrentie uit zonniger wijnlanden, waar de druiven meer suiker bevatten en de wijnen dus meer alcohol. Een hoger alcoholpercentage slaat aan bij wijndrinkers: het geeft een gevoel van zoetheid, rondheid en volheid. Ook in blinddegustaties scoren wijnen met veel alcohol makkelijker: subtielere wijnen worden er vaak door platgewalst. Alcohol verschaft immers een directe, krachtige sensatie.
Maar vanaf een bepaald percentage wordt alcohol te nadrukkelijk. Hij versmelt niet meer in het geheel en veroorzaakt een branderige afdronk. Sommige wijnliefhebbers beweren dat dit niet zo hoeft te zijn, zolang het gehalte aan fruit, zuren en tannines evenredig hoog is. Maar tegen een alcoholgehalte van 15 % en meer zijn deze andere componenten doorgaans niet opgewassen. Vandaar dat er industriële technieken bestaan om een hoog alcoholgehalte artificieel te reduceren. Of dat wijnbouwers koelere plekken zoeken voor hun wijnstokken. Zeker nu steeds meer wijndrinkers opnieuw naar fijnere wijnen met een lager alcoholpercentage verlangen.
Wijnmakers zetten trouwens niet altijd het juiste percentage op hun etiketten. Wettelijk mogen ze "afronden" (naar boven of naar beneden), en onderzoek heeft uitgewezen dat meer dan de helft van de wijnen een percentage afficheert dat lager ligt dan de realiteit. Waarom doen ze dat als het niet belangrijk is?