Vrouwelijke wijnmakers aan de top
Wijn een mannenzaak? Een voorbijgestreefde gedachte. Vrouwen proeven goed en ... maken schitterende wijnen.
BOURGOGNE
Anne Gros stamt uit een oude wijnbouwersfamilie van Vosne-Romanée. Toen haar vader gezondheidsproblemen kreeg, begon ze met hem samen te werken. Maar het boterde niet. Hij verkocht drievierde van de productie aan handelshuizen (en de rest aan toeristen), terwijl Anne het hele proces wou controleren van begin tot eind. "Ik had een groots project nodig", zo zei ze me ooit, "Anders zag ik geen reden om een deel van mijn leven op te offeren aan de wijnbouw". Brandende ambitie wordt vooral aan mannen toegeschreven, maar voor Anne gaat die stelling niet op: ze wilde niets minder dan de wereldtop. Toen ze nog maar 22 was, nam ze het ouderlijke domein over. Vandaag heeft ze haar doel bereikt: haar wijnen zijn zonder meer magistraal, geconcentreerd maar nooit massief, krachtig en fijn tegelijk. En gegeerd in de hele wereld. Anne-Claude Leflaive heeft met haar biodynamische witte wijnen hetzelfde bereikt.
Kellen Lignier, Amerikaanse van geboorte, verloor haar echtgenoot toen hij nog maar 34 was. Hij was de zoon van de beroemde wijnbouwer Hubert Lignier in Morey-Saint-Denis, en de familie raakte het niet eens over hoe het nu verder moest. Kellen wilde de wens van haar man respecteren: het domein verderzetten en later overdragen aan hun kinderen. Schoonvader Hubert wilde er zijn andere zoon bij betrekken. Maar Kellen zette door. Ze ging wijnbouw studeren, eiste een deel van de wijngaard op en gaf dit nieuwe domein de naam van haar kinderen: Auguste et Lucie Lignier.
Een heel bijzondere vrouw in Bourgogne is Lalou Bize-Leroy, intussen is ze bijna 80. Maar ze maakt nog altijd wijn met een tomeloze energie en passie. Ooit medebeheerder van het wereldberoemde Domaine de la Romanée-Conti, ging zij als gevolg van een conflict haar eigen weg en slaagde zij erin de naam Leroy minstens even beroemd te maken.
ZUIDELIJKE RHÔNE EN PROVENCE
In Châteauneuf-du-Pape heeft Jacqueline André de leiding van het domein van haar vader in handen genomen. Zij stapte over naar de biodynamie en is daar heel strikt in: voor het klaren van de wijn gebruikt ze alleen eiwit van biologische eieren. Het resultaat zijn pure terroirwijnen, met naast het fruit ook krachtige aardse en minerale aroma's.
Ook Laurence Féraud zet het werk van haar vader verder op het Domaine du Pegau, met een evenwicht tussen de traditionele werkwijze van haar ouders en een meticuleuze aandacht voor orde en hygiëne.
Provence is eerder gekend voor rosé dan voor rode wijnen: ten onrechte! Hier worden schitterende rode wijnen gemaakt, één ervan is de wijn van Dominique Hauvette, gemaakt van grenache, syrah en cabernet sauvignon in de appellatie Les Baux de Provence. Op haar zes hectaren doet zij alles alleen: van de biologische teelt van haar druiven tot de commercialisering van de wijnen. Die maniakale zorg leidt tot wijnen die een volrijpe Provençaalse kruidigheid combineren met een opmerkelijke finesse en fraîcheur, mede te danken aan de noordelijke expositie van haar wijngaard.
LANGUEDOC EN ROUSSILLON
In Bédarieux maakt Catherine Roque haar prachtig verfijnde wijnen op Domaine de Clovallon en Mas d'Alézon. De erfenis van een kleine wijngaard in 1989 was de aanleiding om met wijnbouw te beginnen. Ze gaf haar job als architect op, volgde een opleiding, kocht percelen bij en werd al snel beschouwd als een van de grote talenten van Languedoc.
Zo'n talent is ook Marlène Soria, in een heel andere stijl. Zij maakt echte bewaarwijnen (van hoofdzakelijk syrah) die ze pas vijf of zes jaar na de oogst op de markt brengt omdat ze dan pas de eerste tekenen van harmonie en versmelting vertonen. Zij kende niets van wijnmaken toen ze in het midden van de jaren 1980 met haar domein Peyre Rose begon in the middle of nowhere, zonder electriciteit of stromend water. Pas na jarenlang zwoegen kreeg ze wereldwijde erkenning.
Stéphanie Michaux verloor vorig jaar haar echtgenoot in een ongeval met de tractor, middenin de wijngaard. Hun gezamenlijke droom, Domaine du Clos Roca, wil zij niet opgeven: ze gaat alleen door. De wijnen vallen op door hun uitzonderlijke verhouding tussen prijs en kwaliteit (zoals de cuvée Eccetera van mourvèdre en carignan voor slechts 8,30 €).
Als dochter van de directeur van een grote coöperatieve in Roussillon kloeg Marie-Pierre Bories erover dat er zulke slechte wijn gemaakt werd in zo'n groot terroir. "Doe het dan zelf", zei haar vader, en dat deed ze: ze richtte haar Domaine de Blanes op, haar eerste oogst dateert van 2000. Haar wijnen zijn uitzonderlijk, en opnieuw: tegen zeer redelijke prijzen (zoals haar cuvée Hautes Bernes voor slechts 13 €).
CATALONIE
Castell del Remei is een van Spanjes oudste wijnkastelen, gebouwd in 1780. Daar toont wijnmaakster Isabel Marzà haar talent voor zowel rode, witte als schuimende wijnen. Vooral haar fijne cava vol fraîcheur valt op, en kost ruim de helft minder dan minder goede champagnes. Een nieuw project, onder de naam Cérvoles, heeft ze ook tot een goed einde gebracht: deze wijn wordt intussen door heel wat wijnschrijvers geroemd als een van de beste rode wijnen van Spanje.
Zuidelijker ligt het domein Bàrbara Forés, waar Mari-Carme Ferrer de wijnen maakt op het domein dat genoemd is naar haar overgrootmoeder. Ondanks het warme klimaat slaagt zij erin haar wijnen een opmerkelijke (vrouwelijke?) finesse mee te geven.
TRENTINO
Wie het over vrouwelijke wijnmakers heeft, mag zeker Elisabetta Foradori niet vergeten. Zij woont in het noorden van Italië, in Trentino, waar zij haar leven grotendeels heeft gewijd aan één enkele druif, de teroldego, een onbekende soort die alleen daar voorkomt. Zij wilde bewijzen dat je met deze druif wijnen van wereldniveau kon maken, en dat is haar gelukt. De laatste jaargangen die ik proefde, waren daar eens te meer een bewijs van.
NAPA VALLEY
In Napa Valley heeft Cathy Corison haar domein vanuit het niets uit de grond gestampt. Ik herinner mij een verticale proeverij ter plaatse van meer dan tien jaargangen van haar cabernet sauvignon, en ik was verbluft door de verfijning en schakering ervan, eigenschappen die niet meteen aan Amerikaanse wijnen wordt toegeschreven. Maar misschien des te meer aan vrouwen?
