Wat zijn PiWi-druiven?
"Hier telen wij alleen PiWi-druiven", zegt Hélène Sosnowski. Ze is een 27-jarige Luikse landbouwingenieur die nadien wijnbouw studeerde in het Franse Montpellier. Tot mijn verrassing ontmoet ik haar op het wijndomein van Thomas Niedermayer in Südtirol, een Italiaanse wijnstreek op de grens met Oostenrijk, waar hoofdzakelijk Duits wordt gesproken.
Niedermayer, een fervent tegenstander van de chemische wijnbouw, is tot de conclusie gekomen dat natuurlijke wijnbouw alleen mogelijk is met PiWi-druiven. Die zijn immers "pilzwiderstandsfähig" (afgekort tot piwi), het Duitse woord voor schimmelresistent. Ze zijn dus niet vatbaar voor de belangrijkste ziekte van de wijnstok, de meeldauwschimmel, die de hoofdreden is waarom wijngaarden besproeid worden met een mix van koper en kalk, zowel in de conventionele als de biologische wijnbouw.
Zelfs biodynamische wijnbouwers en makers van natuurwijnen maken er gebruik van omdat ze deze schimmel anders niet klein krijgen. Maar koper is schadelijk voor de omringende natuur. "
Vandaar dat Thomas voor deze drastische oplossing koos", zegt Hélène, die nu bij Niedermayer werkt. "Hij heeft gewoon alle wijnstokken van de Europese druiven die hier stonden, uitgerukt: pinot blanc, pinot gris, pinot noir, chardonnay, lagrein enzovoort. En hij heeft ze vervangen door PiWi-druiven als souvignier gris, solaris en bronner."
Deze druiven worden ook wel "hybride" of "interspecifiek" genoemd, omdat ze ontstaan door de moedersoort van onze druiven (Vitis Vinifera) te kruisen met een andere moedersoort, vaak uit Noord-Amerika. Ook in België treffen we PiWi-druiven aan, zoals johanniter, rondo, regent en sirius. Een bijkomend voordeel is immers dat ze van nature meer suiker bevatten, een voordeel in een koel klimaat zoals het onze, waar de druiven moeilijker rijpen.
Maar ook hier zijn er hevige tegenstanders, die ervan overtuigd zijn dat PiWi-druiven niet tot kwaliteitswijn kunnen leiden, vooral omdat ze eerder door animale, soms muskusachtige aroma's getypeerd worden in plaats van door fruitige en florale aroma's. "Foxy", heet dat in het Engels. Onder meer daarom is in Frankrijk de aanplant van PiWi-druiven verboden, in België en Südtirol niet. Voorstanders wijzen er dan weer op dat alleen PiWi-druiven de echte natuurlijke wijnbouw mogelijk maken.
De wijnen die ik bij Thomas Niedermayer in Südtirol proefde, waren in elk geval foutloos, zuiver, fijn en elegant. Maar ik moet toegeven: qua aromatisch profiel haalden ze me uit mijn comfortzone. Je moet er echt aan wennen, aan de geur en smaak van die PiWi-druiven. Aan die rare afkorting ook trouwens.
