Zijn er goede alternatieven voor champagne?
Champagne is een schuimwijn die ontstaan is uit noodzaak. In het noordelijke wijngebied Champagne worden de druiven zelden voldoende rijp om er stille wijn van te maken. Door aan zure wijn een mengsel van suiker en gist toe te voegen, ontwikkelt hij een tweede gisting in de fles èn koolzuurbelletjes. Nadien, net vòòr hij zijn definitieve kurk krijgt, wordt de zuurte nog verder getemperd door een mengsel van wijn en suiker. Door deze "méthode champenoise" ontstond een levendige, verkwikkende, schuimende wijn, die de wereld veroverde.Het was te verwachten dat andere wijngebieden deze methode zouden toepassen op hun wijnen. En het stond ook in de sterren geschreven dat de champagneproducenten daartegen zouden reageren. Door politieke lobbying kregen zij het op Europees niveau voor elkaar dat de naam van hun gebied èn van hun methode beschermd werd. Ook op mondiaal vlak wordt continu druk uitgeoefend om andere streken te verbieden deze namen te gebruiken. Vandaar dat andere streken en landen hun eigen benamingen creëerden: "crémant" in andere Franse wijnstreken, "cava" in Spanje, "spumante" in Italië, "Sekt" in Duitsland, "cap classique" in Zuid-Afrika. Voor de term "méthode champenoise" vonden ze eveneens alternatieven, zoals "méthode traditionnelle" en "méthode classique".
Soms zijn de druiven dezelfde als in Champagne (pinot noir, pinot meunier en/of chardonnay), soms ook niet. Zo wordt schuimwijn in de Loire vaak gemaakt van chenin blanc, in de Elzas en Duitsland van riesling of pinot blanc, in Spanje van parellada, xarel.lo en macabeu.
Het moet gezegd dat de grootste schuimwijnen ter wereld nog altijd uit Champagne komen. Maar evenzeer heb je er (veelal industriële) producenten die vooral in de lucratieve naam "champagne" geïnteresseerd zijn, en minder in de kwaliteit. Het is dus perfect mogelijk dat een crémant, cava, spumante, Sekt of cap classique beter is dan een champagne.
Belangrijk is wel dat hij gemaakt werd volgens de methode van de tweede gisting op de fles. Er bestaan ook andere methoden waarbij witte wijn een tweede keer gist in een grote tank (de "méthode Charmat") of koolzuur wordt geïnjecteerd zoals in limonade. Dat levert merkelijk minder goede resultaten op.
Belangrijk is ook de duur van de rijping van de schuimwijn op zijn bezinksel (al staat dat zelden op de fles): hoe langer, hoe beter. Door een proces van autolyse zorgt het bezinksel - en de interactie daarvan met de vloeistof - voor minder zuurte, een rijkere smaak en een romiger textuur. Als schuimwijnen buiten Champagne beter zijn dan champagne, ligt het vaak aan zo'n langere rijpingsduur.
Tenslotte is ook de graad van aanzoeting belangrijk. Dat gebeurt nogal vaak in overdreven mate, ook in Champagne, waardoor de schuimwijn een te zoete smaak krijgt, zelfs al staat er "brut" op de fles.
