Poëzie
"Gelegen in het historische hart van Beaune in Frankrijk, biedt het wijnhuis Joseph Drouhin, met zijn prachtige kelders uit de dertiende en vijftiende eeuw en zijn uitgebreide wijngaarden, alle grote wijnen uit de Bourgogne aan. Deze wijn, alsmede alle wijnen die de naam Joseph Drouhin dragen, getuigen van de permanente toewijding om een traditie te handhaven die de echtheid en uitzonderlijkheid van elke herkomstbenaming garandeert."
Er was gewerkt aan deze tekst op het etiket van de fles Saint-Véran 2008. In zulke teksten van wijnhuizen (op flessen, maar ook in folders en op websites) zie je steevast twee elementen terugkomen: de historische traditie (de "kelders uit de dertiende en vijftiende eeuw") en het unieke terroir (de "uitzonderlijkheid van elke herkomstbenaming").
Dat is wat wijndomeinen overal ter wereld ons altijd vertellen: wij hebben een lange
(ja zelfs eeuwenlange) ervaring in het wijnmaken, en wij bieden wijnen aan die volstrekt uniek zijn, verschillend van alle andere.
Spreken die lyrische beloftes ook uit het glas? Mmm. Deze Saint-Véran was nogal grassig, mager en gedilueerd (wellicht te wijten aan een hoge druivenproductie en/of minder goede weersomstandigheden).
Hoe kan het ook anders? Drouhin bezit in Bourgogne 73 hectare wijngaard in 90 (negentig!) verschillende appellaties tussen Chablis en Mâcon. Daarnaast worden druiven aangekocht. Kan je dan met "permanente toewijding" aandacht hebben voor de "uitzonderlijkheid van elke herkomstbenaming"?
Onder alle Bourgondische handelshuizen behoort Drouhin nog bij de beste van de klas.
Maar deze huizen zijn nu eenmaal groot, en de appellaties in Bourgogne zo versnipperd, dat de huisstijl fataal gaat overwegen op de zogenaamd unieke stijl van elke herkomstbenaming. Alle druiven komen binnen in één of een beperkt aantal productie-eenheden, waar men voor elke kleine hoeveelheid uit een andere appellatie heus geen andere werkwijze toepast. Ook in de wijngaard wordt gewerkt volgens gestandaardiseerde procedures. Dat alles leidt tot een zekere standaardisering
in het glas.
Dat vertel je natuurlijk niet op een etiket. Met een mooi verhaal wil je beïnvloeden wat een wijndrinker vooraf denkt over die wijn. En dus wat hij proeft. Want wijn gaat nooit alleen over smaak, ook over sfeer en beeldvorming.
Wijnboeken en wijngidsen dragen daartoe bij. De poëtische beschouwingen die je soms leest! Elke wijn wordt apart beschreven, met andere termen en associaties, zodat ook daar - net zoals op de fles van Drouhin - de indruk wordt gewekt dat elke wijn een volstrekt unicum is.
In realiteit is dat niet zo. Er zijn meer wijnen in de wereld die op elkaar gelijken dan van elkaar verschillen. Omdat dezelfde druivenklonen, aromatische gisten en productiemethoden worden gebruikt. Doelbewust wordt hetzelfde smaakprofiel nagestreefd, namelijk datgene dat het dichtst aanleunt bij de gemiddelde smaak van het publiek, zodat de kans groter is dat men veel flessen verkoopt.
Het verbaast mij dat dit zo zelden wordt geschreven. Wijnrecensenten overal ter wereld blijven de nadruk leggen op al die zogenaamd subtiele verschillen tussen wijnen. Zelfs industriële wijnen worden beschreven in termen die je eerder in poëziebundels zou verwachten. Je krijgt wel eens de indruk dat ze vooral willen bewijzen dat ze de enigen zijn die al deze fijne nuances naar waarde weten te schatten.
Aubert de Villaine, de wijze beheerder van Domaine de la Romanée-Conti, zei mij ooit, nadat we enkele jaargangen van de legendarische La Romanée-Conti hadden geproefd: "Woorden zijn niet de taal van wijn." Anders gezegd, bij echt grote wijnen is maar één houding gepast: je proeft en je zwijgt. De poëzie van de stilte.
