Cool
Uit de Nieuwe Wereld komen rijpe, krachtige, volumineuze wijnen. Het oude Europa levert elegante, verfijnde, geschakeerde wijnen. Dat is, kort samengevat, al vele jaren de heersende mening onder wijnliefhebbers. Niet geheel ten onrechte. Toen de nieuwe wijnlanden buiten Europa twintig jaar geleden aan hun opmars begonnen, mikten ze vooral op hun warme en droge klimaat met veel zon, waardoor de druiven makkelijk zeer rijp konden worden, wat leidde tot het hierboven beschreven wijntype.
Aanvankelijk maakte dat wel enige indruk op de Europese wijnliefhebber, opgevoed met het idee dat druiven niet elk jaar optimaal rijpen en dat scherpe zuren en harde tannines nu eenmaal bij grote bewaarwijn horen. De Nieuwe Wereld scheen daar komaf mee te maken, elk jaar barstten haar wijnen van het rijpe, zachte, sappige fruit. Maar een overdosis zoet en zwoel verveelt snel, het ontbrak deze wijnen aan complexiteit en bewaarkracht, ze waren vaak te zwaar om een maaltijd harmonieus te begeleiden, en de wijnliefhebber haakte af. Toch maar liever de fijne stijl van de Europese wijnen, was het algemene oordeel. En dat oordeel bleef hangen, tot het een vooroordeel werd.
Want intussen zat de Nieuwe Wereld niet stil. Zij ging op zoek naar erkenning bij de wijnliefhebber, en wilde ook aanwezig zijn in andere segmenten dan dat van de goedkopere wijnen waar men elkaar kapot concurreert over de prijs en de winstmarges voortdurend verkleinen. Om nog iets substantieeels te verdienen in de wijnmarkt, èn om de wereldwijde trend naar fijnere wijnen te kunnen volgen (ook in hun eigen landen), moesten de wijnbedrijven van de Nieuwe Wereld uit een ander vaatje tappen.
Maar hoe kon je in landen waar de zon vaker en krachtiger schijnt dan in Europa, toch wijnen in de Europese stijl maken? Door op zoek te gaan naar de koelste plekken om wijnstokken aan te planten. Vlakbij de zee bijvoorbeeld, of op noordelijke hellingen, of in gebieden met een microklimaat dat afwijkt van de norm. Die zijn er in elk land, alleen had men daar in de Nieuwe Wereld aanvankelijk geen aandacht voor.
Neem nu Californië, dat doorgaat voor een van de warmste, zonnigste staten van Amerika. Maar wie er al geweest is, kent de verrassende koelte die je overvalt als je in San Francisco terecht komt. Ten noorden daarvan beginnen de beroemde wijngebieden van Sonoma en Napa, en tussen beide in ligt een regio die Los Carneros heet en sterk onderhevig is aan de koele nevels en winden uit San Pablo Bay. Champagnebedrijven uit het noorden van Frankrijk hebben zich hier gevestigd, dat spreekt al voor zich. Maar hier komen ook bijzonder fijne chardonnays en pinot noirs vandaan. Toen ik ter plekke de wijnen van onder meer Etude en Saintsbury proefde, klopte het vooroordeel over de Nieuwe Wereld niet langer. Dit zijn lichte, fluwelige, elegante, geschakeerde wijnen, zonder één spoor van zwaarte of zwoelheid.
Finesse tref je ook aan in Russian River Valley, een koel territorium in Sonoma, waar de legendarische Williams Selyem Winery haar grote wijnen in de bourgognestijl maakt. De stichters zijn nu met pensioen, maar hun domein werd overgenomen door een koppel dat vele jaren lang een trouwe fan van de wijnen is geweest en aan de stijl dus zeker niets wil veranderen.
Los Carneros en Russian River Valley zijn vandaag dè trendy regio's in Californië. En ook in andere landen van de Nieuwe Wereld merk je hoezeer de koelere gebieden vandaag in trek zijn. Je merkt het onder meer aan het taalgebruik in de marketing van hun wijnen, dat de laatste jaren compleet is veranderd. Men spreekt niet langer van "juicy wines" en "sweet tannins", dat maakt geen indruk meer. Als je vandaag voor een goede wijn wil doorgaan, moet je de term "cool" gebruiken. Wijnen moet uit een "cool climate" komen, de stokken staan in "cool areas" aangepalnt", de beste jaargangen zijn nu de "cool vintages".
Merkwaardig eigenlijk. In landen waar de zon merkelijk meer en beter presteert dan in Europa, is koel cool geworden.
