Wat zijn minerale aroma's in een wijn?
Naast fruitige en bloemige geuren en smaken kan je in een wijn ook andere aroma's aantreffen. Bij wijnliefhebbers zijn de zogenaamde "minerale" aroma's zeer gegeerd. Het zijn koele, rinse, zilte en aardse geuren en smaken, die aan gesteente of steenachtige bodems doen denken en een verkwikkend effect hebben op onze smaakpapillen. Ze brengen fraîcheur, complexiteit en spankracht in een wijn.
Waar komen die minerale aroma's vandaan? Men neemt aan dat ze afkomstig zijn van de ondergrond. Voor wijnstokken is het belangrijk dat die ondergrond "arm" is, opgebouwd uit anorganisch materiaal zoals kalk, klei, mergel, tufsteen, zandsteen, kwarts, graniet, leisteen, gneis, lava ... Diverse soorten gesteente dus, die uit mineralen zijn opgebouwd. Omdat de wijnstok zijn voedsel en water diep in die bodem zoekt, zouden de minerale aroma's als het ware "opgezogen" worden naar de druiven toe. Maar een wetenschappelijk bewijs daarvoor is er niet. De meeste wijnwetenschappers doen het dan ook af als een fabeltje.
Er bestaat wel eensgezindheid over het feit dat een anorganische, onvruchtbare bodem essentieel is voor de kwaliteit van een wijn. Anders produceert de plant teveel druiven waardoor elke druif afzonderlijk minder rijp en minder intens van smaak zal zijn.
De bodemstructuur is ook belangrijk voor de "waterhuishouding" van de wijngaard. Als het regent en het water niet kan doordringen in de bodem, dan staan de wijnstokken in het water, wat niet goed is. Je hebt dus een waterdoorlatende bodem nodig. Maar tegelijk is het belangrijk dat het water in de bodem ergens wordt opgeslagen, zodat de wijnstok over voldoende water beschikt in tijden van droogte. Daarom is kalk zo goed als ondergrond: het water dringt er doorheen, en wordt in diepere lagen opgeslagen zoals een spons dat doet. De wijnstok kan er dus op het juiste moment net zoveel water uithalen als nodig is.
Verschillende bodemsoorten kunnen alvast gelinkt worden aan verschillende types van wijn. Zo leiden kalkbodems tot wijnen met veel finesse. Terwijl kleibodems erom bekend staan tot volle wijnen te leiden. En de spankracht en verrukkelijke zuren van Duitse riesling zijn onlosmakelijk verbonden met de bodems van leisteen.
Wijnen met minerale aroma's noemt men ook wel eens "terroirwijnen", d.w.z. wijnen die beïnvloed en getekend zijn door hun "terroir", een verzamelterm voor alle natuurlijke factoren die een wijngaard omgeven. De bodem is daar echter maar één element van. Zo zou je van een volrijpe wijn waar de zon uit het glas spat, ook kunnen zeggen dat het een "terroirwijn" is. Want het klimaat en de zon horen ook bij de natuurlijke omgeving. Maar van zo'n wijn wordt dat zelden gezegd. De donkere diepte van de bodem spreekt meer tot de verbeelding.
