Zin in een digitale degustatie?
De verkoop van wijnen via het internet.
Is er nog plaats tussen de wildgroei van wijnwebwinkels?
Jaarlijks worden in de wereld om en bij de 30 miljard flessen wijn verkocht, met een globale omzet van ongeveer 107 miljard Amerikaanse dollar, evenveel als de wereldwijde cosmeticasector. Niet te verwonderen dat sommigen hierin brood zagen toen de boom van het internet begon: plots kon je op internationale schaal wijn verkopen zonder een grote investering in gebouwen en personeel! Althans, dat dacht men. Merkwaardig dat men in die begindagen de problematiek van transport, stockering en levering zo onderschatte. Een product als wijn kan je nu eenmaal niet downloaden zoals muziek (hoewel, bekijk het filmpje eens op de site usbwine.com).
Zoals ook in andere sectoren waren vele beginnende initiatieven, bij de start van de internethype, geen lang leven beschoren. Sommigen voorspelden al dat internetverkoop nooit van de grond zou komen. Maar zo'n vaart liep het niet. Mensen leren uit negatieve ervaringen. En het waren de traditionele verkoopskanalen, vooral de supermarkten, die nadien de toon aangaven. Zij evolueerden van "bricks & mortar" (baksteen & mortel, wat symbool stond voor de traditionele "bakstenen" winkels) naar "clicks & mortar" (de combinatie van verkoop via een muisklik en traditionele winkelverkoop).
Dat had voor de supermarkten meer voordelen dan je op het eerste gezicht zou denken. Naast het gemak voor de consument en de hoop op extra verkoop, konden zij via het internet wijnen aanbieden die ze voorheen niet kònden aanbieden. In de aankooppolitiek van een supermarkt speelt de beschikbare hoeveelheid van een wijn altijd een rol: het moet mogelijk zijn om dezelfde wijn in alle winkels te koop te stellen. Wijnen die slechts in kleinere hoeveelheden worden gemaakt, zelfs al worden ze kwalitatief goed bevonden, zijn daarom niet geschikt. Met een webwinkel veranderde dat: ook wijnen waarvan maar een beperkte productie beschikbaar is, kregen nu een plaats.
Bovendien zijn er bepaalde wijndomeinen en wijnmerken die niet in de rekken van een supermarkt willen liggen, om imago- en prijsredenen. Met een webwinkel kan ook dat probleem opgelost worden: een prestigieuze wijn kan nu aangeboden worden zonder dat hij in een massa-omgeving ligt, in het zicht van zoveel winkelende bezoekers.
Supermarkten zoals Delhaize en Colruyt realiseren nu bijna 4% van hun wijnomzet via het internet. Dat is bijna louter organisch gegroeid, want veel reclame hebben ze voor hun webwinkel nooit gemaakt, vooral om hun eigen winkelmanagers niet voor het hoofd te stoten die vrezen dat de traditionele winkelomzet zou aangetast worden.
Uiteraard konden de invoerfirma's niet achterblijven. Van de ongeveer 250 à 300 miljoen flessen wijn die jaarlijks verkocht worden in België, wordt nu ongeveer 3% online verkocht. Maar wat is online? Bij heel wat invoerders kan je wel hun catalogus online raadplegen, maar moet je via andere kanalen bestellen en betalen. Soms kan je ook online kiezen èn bestellen, maar gebeurt de betaling nog via de klassieke facturatie. Een echte webwinkel is nog wat anders: daar kan je zowel online kiezen, bestellen èn betalen, en verloopt het hele logistieke traject om de wijn tot bij de koper te brengen, eveneens geautomatiseerd.
Na de mislukkingen van de beginperiode werden ook internationaal heel wat nieuwe initiatieven in de onlineverkoop van wijn genomen. Het internet is immers grensoverschrijdend, en het is toch aanlokkelijk dat je vanop een centrale plaats wijnen kan leveren aan de hele wereld? Maar vandaag zijn er honderden, duizenden, honderdduizenden wijnwebwinkels, er is een wildgroei ontstaan waarin je als consument je weg niet vindt. Welke winkel kan je vertrouwen en welke niet? Dat is een opportuniteit voor webwinkels die al een betrouwbaar merk zijn.
Maar zelfs bij de meest bekende webwinkels kan je je vragen stellen over hun zeer brede assortiment. Hebben zij al die wijnen echt in voorraad, of moeten ze er nog naar zoeken als de bestelling is geplaatst en de betaling is verricht? Maar wat als ze uw bestelde wijn niet vinden? En als ze hem wel vinden, waar komt hij dan vandaan?
Wijnliefhebbers kunnen uren praten over de herkomst van een wijn: de wijnstreek en haar geschiedenis, het terroir van die specifieke wijngaard, het klimaat in die specifieke jaargang ... Waar veel minder over gepraat wordt, is over dat andere aspect van "herkomst": hoe is die wijn van dat bejubelde terroir tot bij u geraakt? Wijnliefhebbers staan daar te weinig bij stil. Als een Spaanse wijn in een niet-gekoelde vrachtwagen tweeduizend kilometer aflegt onder de brandende zon, dan is die bij aankomst niet meer dezelfde "terroirwijn" van bij het vertrek. We hebben het dan nog niet over dagenlange transporten in niet-gekoelde ruimtes van een schokkend schip. Bent u er overigens altijd zeker van dat de wijn rechtstreeks van het wijndomein naar uw verdeler gaat, ongeacht of dat nu een klassieke invoerder of een webwinkel is? En zeker bij oude wijnen – ook een bloeiende business op het internet - moet de wijnliefhebber op zijn hoede zijn: misschien gaat het om een wijn die eerst naar Japan is gereisd, vervolgens enkele dagen op de kade van een Aziatische haven heeft gelegen, om dan bij een verzamelaar in Las Vegas terecht te komen, en ten slotte bij een Duitse wijnhandelaar die hem heeft doorverkocht aan een webwinkel.
Die problematiek van het transport en het "parcours" van een wijn speelt ook bij een klassieke invoerder, maar die kan je persoonlijk nog ter verantwoording roepen. Bij een digitaal scherm is dat een stuk moeilijker.
Zijn wijnen goedkoper op het internet? Niet noodzakelijk. Digitaal is het zelfs mogelijk om de prijzen veel sneller aan te passen aan de wereldwijde markt. De site 90pluswines.com (wijnen die allemaal een score van minstens 90/100 hebben behaald bij een selectie van internationaal bekende wijnschrijvers) heeft een "tool" ontwikkeld waarbij de prijs automatisch kan aangepast worden, via een link met databanken die wereldwijd de prijzen van wijnen verzamelen (zoals Wine Price File en wine-searcher.com).
Met de bekendste wijnen van deze planeet kan je dus geen koopjes meer doen, zeker niet op het internet.
