Is Bordeaux (eindelijk) aan het veranderen?
Ooit vroeg ik aan de wijnmaker van een kasteel in Bordeaux of hij er nooit aan had gedacht om zijn wijn op foeders te laten rijpen. Hij keek mij aan of ik van een andere planeet kwam. In Bordeaux zweert men al sinds mensenheugnis bij de rijping op kleine eikenhouten vaten, de zogenaamde barriques van 225 liter. Daardoor krijgt bordeauxwijn die typische romige textuur en zoetige smaak, vaak zo dominant dat alle wijnen op elkaar gaan gelijken. In grotere foeders, van 50 tot 300 hectoliter, wordt dat uniformiserende effect vermeden, omdat er veel minder hout in contact komt met de wijn. Maar geen haar op het hoofd van deze wijnmaker dat eraan dacht met de diepgewortelde traditie van de barriques te breken.
Zo zijn er wel meer vastgeroeste gewoonten in Bordeaux, zoals het gebruik van chemische middelen in de wijngaard. "Ce sont des vins industriels de luxe", zei een Franse wijnjournalist mij ooit. Daar is iets van aan, de hele beweging van meer natuurlijke teelt- en wijnmaakmethoden is aan Bordeaux voorbijgegaan, op enkele uitzonderingen na. Zelfs inwoners van Bordeaux, van wie de kinderen in de buurt van wijngaarden naar school gaan, vonden deze weigering om natuurlijker te werken al te gortig, en gingen de straat op om te protesteren.
Vanwaar komt toch dat halsstarrige conservatisme in deze wereldberoemde wijnstreek? Het antwoord is: geld. Zolang wijnliefhebbers overal ter wereld, en vooral de rijken der aarde, bordeaux blijven kopen, zien de kasteeleigenaars geen reden tot verandering.
Toch kreeg ik onlangs een signaal dat er wel degelijk verandering in zicht is. En zoals vaak komt die van onderuit, van de kleinere domeinen die niet op een rijk clientèle kunnen rekenen, en zich de gevangene voelen van het oubollige imago van hun streek.
Ongevraagd kreeg ik enkele wijnen toegestuurd, die moesten aantonen dat de 21ste eeuw wel degelijk is doorgebroken in Bordeaux. Niet dat deze domeinen volledig het roer hebben omgegooid, maar ze brengen wel enkele cuvées op de markt met een verrassende fraîcheur en puurheid. Clos Puy Arnaud, cuvée Pervenche: met druiven van biodynamische teelt. Château Mangot, cuvée L'Autre Mangot: gerijpt in amforen, dus zonder houtinvloed. Château Grenet, cuvée L'Ephémère: gerijpt in betonnen kuipen. Ipsum, een wijn van de Vignobles Siozard: zonder toegevoegde sulfiet. En kijk: Château Couronneau, cuvée Volte Face, opgevoed in foeders! Een bewijs dat ik dan toch niet van een andere planeet kom.
