Nieuw-Zeeland
EEN CONCURRENT VOOR DE FRANSEN?
Vele wijnliefhebbers zijn het erover eens: de wijnen van de Nieuwe Wereld kunnen nog niet aan de Franse tippen. Ze missen vaak elegantie en complexiteit, vermoeien het palet al na één glas, en hebben weinig bewaarpotentieel. Nieuw-Zeeland zou dat idee wel eens kunnen doorbreken. Is dit land de eerste echte Nieuwe Wereld concurrent van Frankrijk?
De Nieuw-Zeelandse wijnen zijn in de Nieuwe Wereld een buitenbeentje: eleganter en evenwichtiger, met fijne zuren, zachte tannines en beheerste rijpheid van de druiven. Een eerder Franse stijl, zeg maar.
Dat heeft alles te maken met het koele en maritieme klimaat. Nergens ben je verder dan 100 kilometer van de kust. Overal is er afkoeling van de zeewind. De druiven kunnen lang en langzaam rijpen: in de winter is het zelden lager dan 10°, in de zomer zelden hoger dan 25°. Nog idealer dan in Frankrijk, zeggen sommigen, en dus een serieuze concurrent. Het is alleen nog wachten op meer ervaring van de wijnmakers en op oudere wijnstokken.
Maar nu al is de vraag naar Nieuw-Zeelandse wijnen op de wereldmarkt groter dan het aanbod, hoewel het aantalwineries op tien jaar tijd meer dan verdubbeld is. Vele wijnbedrijven kunnen hun productie helemaal kwijt op de inlandse markt. Deze "schaarste" wordt dan ook volop gebruikt als marketinginstrument om in te spelen op
de trend naar moeilijk vindbare wijnen en de prijzen op te drijven.
In de streek rond Auckland ontmoeten we wijnmaker Michael Brajkovich van Kumeu River Wines. Hij is van Kroatische afkomst. Naast Britten en Nederlanders zijn ook heel wat Joegoslaven in de 19de en 20ste eeuw naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd, op zoek naar een beter leven. De grootvader van Michael kwam in 1902 op dertienjarige leeftijd naar hier om in de harsindustrie te werken. In 1944 kocht de familie dit domein. Michael pakt de zaken zorgvuldig aan: hij gebruikt alleen Franse eik, wilde gisten, en alle druiven worden met de hand geplukt. De stijl van zijn wijnen is overduidelijk Frans. Hij maakt pinot noir, maar is vooral bekend om zijn chardonnays die tot de fijnste van Nieuw-Zeeland behoren.
Waiheke Island ligt net buiten de baai van Auckland, maar het klimaat is er heel anders. Weinig neerslag, veel zon en koele nachten: ideaal voor rode wijnen in de Bordeaux-stijl. Wat in de andere regio's van Nieuw-Zeeland een probleem is, kan hier wel: de cabernet sauvignon voldoende rijp krijgen.
Zo kan Chester Nichols van Obsidian Vineyards een rijke en rijpe wijn maken, met de typische impressies van tabak en cederhout die je ook in Médocwijnen terugvindt.
Chester heeft niets van de wijnmarketeer die je in de Nieuwe Wereld zo vaak aantreft. Hij is bescheiden, hardwerkend en gepassioneerd, en verzorgt meticuleus zijn wijngaard van amper negen hectaren. Hij laat ons zijn wijn proeven op de neus van zijn oude tractor. Helemaal het archetype van het Franse wijnboertje.
Even verder ontmoeten we voormalig zeiler Stephen White, die meer weg heeft van een rockster dan van een wijnmaker. Met zijn domein Stonyridge Vineyards heeft hij zijn droom verwezenlijkt: een wijn maken die de concurrentie met de Grands Crus Classés van Bordeaux aankan. In vergelijkende degustaties valt hij nooit uit de toon. En uiteraard zijn er lange wachtlijsten om aan zijn wijn te geraken. Hij exporteert slechts 150 kisten. "En dan nog alleen omdat ik graag reis", zegt hij. Want de vraag in Nieuw-Zeeland zou volstaan. Toch relativeert Stephen White zijn vak. "Winemakers are boring", zegt hij. Wellicht daarom hangt in zijn bedrijf een artistieke foto van drie naakte vrouwen in een wijnpers, terwijl hijzelf op de voorgrond naar een fles wijn tuurt. En naast zijn wijngaard begon hij met een "groovy & funky café" met heerlijke fusion cuisine en bloedmooie diensters. Voor Stephen White is er nog wat anders in het leven dan wijn, zoveel is duidelijk.
Dichter bij het zuidelijk eiland van Nieuw-Zeeland ligt de Wairarapa-streek, waarvan de beste wijngaarden zich rond het charmante stadje Martinborough bevinden. Klimaat en grond zijn hier het best geschikt voor pinot noir, en de plaatselijke wijnmakers slagen erin om van deze moeilijke druif mooie wijnen te maken die op termijn de concurrentie met Bourgogne moeten aankunnen. Het resultaat is opnieuw: veel vraag, hoge prijzen, lange wachtlijsten.
De oversteek naar het zuidelijk eiland duurt ruim drie uur. We belanden in de grootste wijnregio van Nieuw-Zeeland: Marlborough, de streek van de sauvignon blanc. Hier is de Nieuw-Zeelandse wijn zijn veroveringstocht naar andere delen van de wereld begonnen.
Intussen wordt er ook chardonnay en riesling geteeld en worden er schuimwijnen gemaakt volgens de champagnemethode. Het Franse champagnehuis Deutz brengt hier, in samenwerking met de plaatselijke wijngigant Montana, een "cuvée Marlborough" op de markt. En het beroemdste wijnbedrijf van Nieuw-Zeeland, Cloudy Bay, werd overgenomen door het Franse Veuve Cliquot Ponsardin. De Fransen weten waar de concurrentie dreigt.
Een wijnbedrijf dat furore maakt, is Seresin Estate. Het werd opgericht door Michael Seresin, een photography director uit de filmwereld, die onder meer samenwerkt met regisseur Alan Parker. Het wijnmaken laat hij over aan Brian Bicknell, die zijn vak leerde in Australië en Chili, en zijn assistent Gordon Ritchie, geboren en getogen in de streek. Seresin combineert een ambachtelijke manier van wijnmaken met eigentijdse marketing. Het opvallende logo op de wijnetiketten (een grafische afbeelding van een hand) komt overal terug: op wijnglazen, kurkentrekkers, wegwijzers, folders, T-shirts, en op de eigen olijfolie. In de vinificatieruimtes weerklinkt muziek van Randy Newman. Toch een verschil met de sfeer op Franse wijndomeinen.
