Hoe biologisch is biowijn?
Logisch dat er een vraag komt over biowijn. Er is een wildgroei van benamingen en labels op wijnetiketten die zouden moeten garanderen dat de betreffende wijn gezonder is dan andere. Wie kan er nog wijs uit?
Zo lees je vandaag steeds vaker dat een wijndomein de "lutte raisonnée" aanhangt. Dat zou je kunnen vertalen als "redelijke bestrijding", wat wil zeggen dat in de wijngaard niet langer automatisch en preventief chemische middelen gebruikt worden, maar alleen als er echt onheil dreigt (van schimmels, ziektes en/of insecten). Op die manier wordt de hoeveelheid chemie in de wijngaard toch al beperkt.
Een volgende categorie is die van de "biologische "wijnen. Dat zijn wijnen gemaakt van druiven die biologisch geteeld zijn. Er wordt bijgevolg geen gebruik gemaakt van chemische preparaten. Toch zijn koper en zwavel nog toegestaan, om de hardnekkige schimmelziekten meeldauw en oïdium te bestrijden. Biologische wijnmakers verdedigen die keuze door te stellen dat koper en zwavel ook in de natuur voorkomen.
Maar ook in de wijnkelder, tijdens het wijnmaken, zijn bij biologische wijnen niet-biologische ingrepen toegestaan, zoals het toevoegen van fabrieksgisten, enzymen en sulfiet.
Nog strikter zijn de "biodynamische" wijnbouwers. Zij streven naar een natuurlijk ecosysteem in hun wijngaard, waarbij de wijnstokken zichzelf kunnen verdedigen tegen ziektes, schimmels en insecten. Daarvoor gebruiken zij preparaten van koeiendrek en silicium, en infusies van wilde planten en kruiden. Sommigen geven toe dat ze nog koper en zwavel inzetten, alweer met hetzelfde argument dat deze stoffen ook in de natuur voorkomen. Strikte biodynamisten introduceren opnieuw paard en ploeg in de wijngaard, omdat een tractor de bodem teveel zou samendrukken.
Anders dan de biologische wijnmakers zetten biodynamisten hun filosofie voort in de wijnkelder bij het maken van de wijn. Zij willen het proces van wijnstok tot wijnfles zoveel mogelijk haar natuurlijke gang laat gaan. De druiven en de wijn worden met zachtheid behandeld, zonder pompen die ze van het ene naar het andere stadium sluizen. De temperatuur van de gisting wordt niet gemanipuleerd, er worden geen enzymen en aromatische fabrieksgisten toegevoegd, en sulfiet wordt slechts in minieme mate gebruikt. Wijnen worden niet geklaard en gefilterd, men verkiest de zwevende bestanddelen de tijd te geven om op een natuurlijk tempo naar de bodem van de wijn te zakken.
Omdat er verwarring was tussen die verschillende visies, en zelfs binnen éénzelfde visie verschillende strekkingen ontstonden, werd het begrip "natuurlijke wijn" geïntroduceerd. Dit is een verzamelnaam geworden voor alle pogingen van wijnmakers om gezondere wijn te bekomen, door artificiële middelen en industriële processen te weren. Is het daardoor duidelijker geworden? Er is nog werk aan de winkel.
