De doorbraak van een unieke Zuid-Afrikaanse wijndruif
De Vlaming Guido Francque is erelid van de Zuid-Afrikaanse Pinotage Association, de organisatie die Zuid-Afrika's eigen unieke druif wil promoten in de wereld. Hij reisde al 35 keer naar Zuid-Afrika en bracht nu voor de eerste keer de top van de pinotagewijnen mee naar ons land. Lange tijd was pinotage zelfs in eigen land niet geliefd. Nu staat ze voor haar grote doorbraak.
Abraham Izak Perold was een professor oenologie aan de universiteit van de Kaapse wijnhoofdstad Stellenbosch. In 1925 slaagde hij erin om twee druivenrassen te kruisen: pinot noir en cinsaut. Van de eerste druif worden de wereldberoemde rode bourgognes gemaakt. De andere wordt aanvullend gebruikt in wijnen van het Franse zuiden. Het resultaat werd "pinotage" genoemd, een kruising van "pinot noir" en "hermitage", de term voor: cinsaut in Zuid-Afrika.
Tot op vandaag komt deze druif vrijwel alleen in Zuid-Afrika voor. In de concurrentiestrijd met andere wijnlanden kan ze een unieke troef betekenen, zoals de zinfandel van Californië, de carmenère van Chili, de shiraz van Australië of de tempranillo van Spanje.
Maar lange tijd was pinotage niet geliefd, zelfs niet in eigen land. Ze werd meer uitgerukt dan aangeplant. Wijnbouwers verwachtten meer commercieel succes van internationale rassen als cabernet sauvignon en merlot.
Daar waren verschillende redenen voor. Zo is pinotage moeilijk te telen. Ze heeft vooral veel koelte nodig, en werd in dit warme land vaak op de verkeerde plaatsen aangeplant. Nochtans zijn er in Zuid-Afrika ook koele regio's te vinden, vlakbij de oceaan waar de zeewind koele lucht aanvoert. Bovendien kan je wijngaarden hoger aanleggen, waar de temperatuur lager is. Maar de reflex om de juiste druivenrassen in hun juiste natuurlijke omgeving aan te planten, was er nog niet.
Ook het wijnmaakproces met pinotage is niet eenvoudig. De wijnen hebben de neiging om te zoet en te jammy (confituurachtig) te worden, zonder voldoende structuur en ruggengraat. Soms zijn ze juist heel stug, met tannines die pas na lange jaren wat van hun strengheid prijsgeven.
Al deze redenen zorgden ervoor dat wijnen van pinotage de wijnliefhebbers èn wijnmakers nooit echt konden overtuigen. Maar daar is nu verandering in gekomen.
De grote voortrekker van de kwaliteitsverbetering van pinotagewijn is Beyers Truter (foto). Hij was de wijnmaker van het wereldvermaarde wijngoed Kanonkop, en slaagde erin internationale erkenning af te dwingen met zijn pinotagewijnen. Nu heeft hij zijn eigen domein, Beyerskloof, dat evenzeer wereldwijd succes kent.
In 1995 riep hij de Pinotage Association in het leven om deze inheemse druif te promoten en wijnbouwers technisch bij te staan in het verbeteren van de kwaliteit. Dat werpt nu zijn vruchten af.
Elk jaar worden de beste pinotagewijnen door de Pinotage Association bekroond, en dit jaar kon ons land daar voor de eerste keer mee kennismaken. The Pinotage Association heeft immers een Vlaming als erelid: wijnkenner en voormalig wijndocent Guido Francque. Hij bracht de top 10 van de beste pinotagewijnen van dit jaar mee naar ons land.
De proeverij maakte alvast duidelijk dat pinotage zich vandaag toont als een waardige afstammeling van de grote bourgognedruif pinot noir. De beste wijnen van pinotage hebben onmiskenbaar de klasse en verfijning om naast bourgogne te staan. Er zijn aromatische en structurele verschillen, maar gemeenschappelijke kenmerken zijn de geur en smaak van klein rood fruit, de fluwelige textuur, de finesse en aromatische schakering.
Het is geen toeval dat pinotagewijn door goede sommeliers vaak aanbevolen wordt om gecombineerd te worden met wild. Een goede tip nu het wildseizoen begonnen is.
Enkele van de beste pinotages, bekroond in 2012:
- Wijngoed Rijk's, "Private Cellar Pinotage" 2008, uit de regio Tulbagh
- Wijngoed Painted Wolf, "Guillermo Pinotage" 2009, uit Swartland
- Coöperatie Wellington Wines, "La Cave Pinotage" 2010, uit Wellington
- Coöperatie Swartland, "Bush Vines Pinotage" 2010, uit Swartland
- Wijngoed Windmeul, "Reserve Pinotage" 2011, uit Paarl
- Wijngoed Altydgedacht, "Pinotage" 2011, uit Durbanville
Specialist in Zuid-Afrikaanse wijnen: Rouseu (zie onder "Wijninvoerders Oost-Vlaanderen")
