Crisis in Bordeaux
Twee maanden vòòr de nieuwe oogst liggen de kelders van 6.000 wijndomeinen in Bordeaux nog vol met onverkochte wijnen uit vorige jaren. Er is meer dan un parfum de crise in deze wereldberoemde wijnstreek. "Er zijn snelle en radicale maatregelen nodig."
Al bij de lancering van het nochtans uitstekende wijnjaar 2018 wezen verschillende signalen erop dat Bordeaux een moeilijke tijd tegemoet ging. Nu het nieuwe wijnjaar 2019 eraan komt, stellen vele wijndomeinen vast dat ze voor de nieuwe oogst geen plaats hebben in hun kelders. Daar liggen nog te veel onverkochte wijnen uit vorige wijnjaren.
"In 2017 hadden we door voorjaarsvorst 40% minder wijn, waardoor we de omvang van de crisis nog niet ten volle konden inschatten", zegt Bernard Farges, voorzitter van het CIVB (Conseil Interprofessionnel des Vins de Bordeaux), "Maar nu is het probleem acuut geworden. En het is geen tijdelijk maar een structureel probleem. Onze verkoop daalt scherp, zelfs in de supermarkten. We hebben snelle en radicale maatregelen nodig."
Voor Farges, die zelf een wijnbouwer is, speelt het imago van dure wijnregio Bordeaux parten, terwijl de echt dure bordeauxwijnen slechts een klein percentage van de markt uitmaken. Daarnaast heeft Bordeaux de evolutie naar ecologische wijnbouw volledig gemist. In de regio zelf is daar al protest tegen gekomen, van verontruste ouders die hun kinderen naar scholen sturen in de buurt van wijngaarden waar nog altijd pesticiden gebruikt worden. Vanuit politieke hoek wordt nu druk uitgeoefend op de wijnbouwers van Bordeaux om sneller en radicaler de omslag naar milieuvriendelijke wijnbouw te maken.
"Ook de drinkgewoonten zijn veranderd", zegt Farges, "Zo stellen we een stijging van de verkoop vast in wit, rosé en schuimwijn, terwijl Bordeaux vooral rode wijn produceert."
De crisis zat er al een tijd aan te komen. Maar omdat Azië zoveel bordeauxwijn kocht, bleef het probleem nog wat verborgen. Nu worden Aziatische invoerders en consumenten kritischer, en leren ze wijnen uit andere landen kennen, waardoor er meer concurrentie is voor Bordeaux.
Een navraag bij sommeliers in ons land leert ook dat bordeauxwijnen, zelfs in gastronomische restaurants, moeilijker verkocht raken. En dat sommeliers ze bijgevolg minder aankopen. In bistro en brasserieën is Bordeaux sowieso al langer uit de gratie. Wijnkaarten waarop geen enkele bordeaux meer staat, waren vroeger ondenkbaar, maar zijn nu schering en inslag. Sommeliers - en hun klanten - zijn op zoek naar nieuwe smaken en stijlen.
De wijnbouwersfederatie van Bordeaux heeft intussen al een eerste actie aangekondigd: een grootscheepse bedeling van kortingsbonnen in supermarkten tot het einde van het jaar. Dat biedt geen oplossing op de langere termijn, maar is een noodmaatregel om het plaatsgebrek in de kelders van de domeinen op te lossen. Want crisis of niet, de nieuwe oogst komt eraan. De weg uit de crisis belooft echter een werk van lange adem te worden.
Wereldberoemd, en toch in crisis: hoe is het zover kunnen komen?
De verminderde aantrekkingskracht van bordeauxwijnen is al een tijd aan de gang, zelfs in Frankrijk. Het toonaangevende wijnmagazine La Revue du Vin de France wijdde zelfs een volledig artikel aan het fenomeen van "Bordeaux-bashing". Wat is er aan de hand?
- Bordeaux heeft een duur imago. Weliswaar wordt dat door een klein kransje van topkastelen veroorzaakt, maar net dat kransje staat voortdurend in de mediabelangstelling (en lijkt vooralsnog geen last te hebben van de crisis).
- Wijnkastelen - vooral in het topsegment - zijn in handen gekomen van financiële en industriële groepen, wat de afstand tussen wijnmaker en wijnliefhebber vergroot.
- De wijnstijl van Bordeaux sluit niet langer aan bij een nieuwe tijd en generatie. Een groeiende groep wijndrinkers verlangt naar zonnige, fruitige wijnen met minder houtinvloed, en naar wijnen die meteen gedronken kunnen worden.
- De culinaire context is veranderd: exotische ingrediënten en pittige smaken uit de hele wereld gaan minder goed samen met de gestructureerde wijnen van Bordeaux.
- Wijn is minder formeel geworden, weg van het sérieux dat in Bordeaux nog altijd heerst. Bordeaux heeft de aansluiting met de jongere generatie gemist.
- Wijnliefhebbers en sommeliers hebben bij Bordeaux een "déjà bu"-gevoel, ze zijn vandaag op zoek naar nieuwe ontdekkingen en verrassingen.
- Bordeauxwijnen zijn gestandaardiseerd. Het lijkt wel of er een bordeauxrecept bestaat waardoor de wijnen van de verschillende domeinen op elkaar gaan lijken.
- Last but not least is er het ecologische aspect. Terwijl natuurlijke wijnen opgang maken, en steeds meer wijnbouwers minstens op biologische wijnbouw overschakelen, blijft men in Bordeaux opvallend stil over dit onderwerp.
