Bordeaux 2016: tweede succesjaar op rij
Hoe zou het nieuwe wijnjaar onthaald worden na het wonderjaar 2015? Dat was de vraag die Bordeaux afgelopen week in de ban hield, bij de voorstelling van de jaargang 2016 aan wijnhandelaars en -journalisten van overal ter wereld.
Dit jaar moesten wijnjournalisten voor de eerste keer Denis Dubourdieu missen, de vermaarde oenologieprofessor van de universiteit van Bordeaux die de wereldpers vele jaren lang onderhield met zijn wetenschappelijk onderbouwde conferenties over het nieuwste wijnjaar. Hij overleed vorig jaar in juli op 67-jarige leeftijd, enkele maanden na de voorstelling van een van de mooiste wijnjaren ooit, 2015. Nu werd hij vervangen door drie collega-wetenschappers, en voor de eerste keer werd de conferentie gehouden in La Cité du Vin, het gloednieuwe interactieve wijnmuseum van Bordeaux.
Hoe zou 2016 onthaald worden? Vaak zijn de jaren na een uitzonderlijk millésime de moeilijkste. "Mensen kunnen maar moeilijk geloven dat de natuur twee keer na elkaar zo genereus kan zijn", zegt doctor in de oenologie Axel Marchal, "Maar het is wel gebeurd."
Toch is de vergelijking met het voorgaande jaar onvermijdelijk. Ook op het vlak van de prijs, die deels bepaald wordt door de commentaren van wijnhandelaars en -journalisten die elk jaar in april de nieuwste jaargang in avant-première proeven. De wijnen hebben dan nog maar 6 maanden vatrijping achter de rug, op een totaal van 18 tot 20 maanden, en dat is vroeg om al een definitief oordeel te vellen. Maar de Union des Grands Crus de Bordeaux, de belangenvereniging van de Bordelese topkastelen, blijft deze primeurweek elk jaar organiseren, om de wereldwijde voorverkoop van het nieuwste millésime op gang te trekken.
De conferentie maakte duidelijk dat 2016 gekenmerkt werd door twee extremen: een bijzonder natte periode vanaf januari, met in zes maanden evenveel regen als normaal in twaalf maanden, zodat de bodem verzadigd raakte. Achteraf beschouwd een zegen, want de wijnstokken konden de waterreserves goed gebruiken in een van de warmste en droogste zomers sinds 1950. Ten slotte kon er geoogst worden onder een weldadige zon. Wat Olivier Bernard, voorzitter van de Union des Grands Crus, aangreep om van "un grand millésime" te spreken.
"2015 en 2016 doen mij denken aan 2009 en 2010", zegt Eric Van Rysselberghe, hoofdaankoper bij Colruyt, "Twee goede jaren op rij, maar verschillend in stijl."
De wijnen van 2016 zijn geconcentreerd en gestructureerd, evenwichtig en homogeen, met een groot bewaarpotentieel. 2015 vertoonde meer onmiddellijke charme, 2016 zal meer tijd nodig hebben om zich te ontplooien. De wijnen zijn wat steviger en krachtiger, minder sappig en verleidelijk dan in 2015. Welke jaargang is beter? Net zoals bij 2009 en 2010 wordt dit voer voor discussie onder wijnliefhebbers. Voor de witte en zoete wijnen - minder levendig en expressief dan in 2015 - is het enthousiasme minder groot.
Op de wijnen van 2015 moet u nog één jaar wachten, op die van 2016 twee jaar. Pas dan komen ze gebotteld op de markt. Maar de Union des Grands Crus de Bordeaux kwam intussen al naar Brussel om de jaargang 2014 voor te stellen, die vanaf nu beschikbaar is. Die werd minder geprezen dan 2015 en 2016 maar levert toch fijne, lichte, gepolijste wijnen op, met minder concentratie en alcohol, wat de klassieke bordeauxliefhebber op prijs stelt. En ongetwijfeld tegen lagere prijzen dan 2015 en 2016.
In primeur kopen of niet?
Uw invoerder zal ze u binnenkort aanbieden: de bordeauxwijnen van 2016 "in primeur". Die wijnen koopt èn betaalt u dus, terwijl ze nog op vaten liggen te rijpen en pas twee jaar later geleverd worden. Waarom? Omdat - zo wordt gezegd - de prijzen gunstiger zijn dan wanneer die wijnen gebotteld op de markt komen. Maar is dat wel zo?
Bedenk dat uw invoerder die wijnen ook "in primeur" heeft gekocht van een Bordelees handelshuis, dat ze op haar beurt heeft gekocht van het wijnkasteel. En dat iedere schakel er belang bij heeft die wijnen zo snel mogelijk met winst door te verkopen. Want het is lang niet zeker dat de prijzen zullen stijgen. Ze kunnen ook dalen, zoals met de meeste bordeauxwijnen tussen 2009 en 2013 is gebeurd. De prijzen worden immers bepaald door het wereldwijde spel van vraag en aanbod, en kunnen fluctueren zoals die van aandelen.
"Vooral Chinese invoerders kochten te veel 2009 en 2010", legt onze landgenoot Justin Onclin uit, eigenaar van Château Villemaurine en Branas Grand Poujeaux, "Daardoor werd het aanbod te groot op de Chinese markt, zodat de prijzen een duik namen. En dat besmette op zijn beurt Amerika en Europa. Maar sinds 2014 stabiliseert de situatie zich weer."
De algemene verwachting is dat de prijzen opnieuw licht zullen stijgen, maar niemand kan dat met zekerheid voorspellen.
Bio in Bordeaux?
Bordeaux is nooit een grote voortrekker van de biologische wijnbouw geweest, laat staan van de biodynamie die op ecologisch vlak nog veel verder gaat. De reden die daarvoor steevast wordt aangehaald, is dat het klimaat - warm door de zuidelijke ligging, vochtig door de nabijheid van de Atlantische Oceaan - dit heel moeilijk maakt: warmte en vocht samen leiden immers tot hardnekkige schimmelziekten die alleen met chemische middelen te bestrijden zouden zijn.
Maar heel wat wijngaarden van Bordeaux bevinden zich dicht bij dorpskernen, wat tot protest en zelfs betogingen van de lokale bevolking heeft geleid.
"Wij doen nochtans veel inspanningen", zegt Véronique Sanders van Château Haut-Bailly, "Maar we communiceren er te weinig over."
De meeste domeinen in Bordeaux behandelen hun wijngaarden niet langer systematisch, maar alleen als er effectief gevaar dreigt. Daardoor worden er alvast minder toxische producten gebruikt.
Maar het besef groeit dat dit niet ver genoeg gaat. De bekende oenoloog Stéphane Derenoncourt zette met zijn Domaine de l'A als een van de eersten de stap naar de biodynamie. Drie belangrijke wijnkastelen, Château Pontet-Canet in Pauillac, Château Palmer in Margaux en Château Fonroque in Saint-Emilion, deden hetzelfde. Vooral Fonroque deed heel wat ogen opengaan, omdat de eigenaar Alain Moueix tot een familie van het Bordelese establishment behoort: "Als we kunnen aantonen dat een gezondere wijnbouw mogelijk is zonder commercieel schade te lijden, kan niemand zich nog verschuilen. Dan krijgen we in Bordeaux dezelfde beweging die zich in andere Franse wijnstreken, zoals de Loire en Bourgogne, reeds voordoet."
Het effect laat zich al voelen: sinds kort wordt in Saint-Emilion een speciale proeverij georganiseerd van biodynamische domeinen onder het label Biodyvin.
Opmerkelijk: Vlaming maakt van vergane glorie nieuw topdomein
Aan de rand van de historische stad Saint-Emilion, hoog op de befaamde kalkheuvel waar de beste wijnen vandaan komen, ligt Château Villemaurine. Deze grand cru classé kan bogen op een van de oudste wijngaarden van de streek en indrukwekkende ondergrondse kalkgroeven.
De Vlaming Justin Onclin kocht het van meer dan 200 private aandeelhouders, die het domein hadden verwaarloosd. Onclin investeerde fors in de wijngaarden en wijnkelder en bracht de wijn jaar na jaar op een hoger niveau. Met de jaargang 2016 levert hij zijn beste wijn tot hiertoe af.
Justin Onclin bezit in Moulis-en-Médoc ook het Château Branas Grand Poujeaux.
Invoerders:
Axybel ( Kessel )
Caves de France ( Schoonaarde (Dendermonde) )
