Meer genieten van betere wijn met wijnschrijver Bruno Vanspauwen

Uit het archief van de wijnschrijver

gerijpte artikels, columns, verhalen, reportages

Alternatieven voor dure champagne

Wilt u op dure feestdranken zoals champagne besparen? Er zijn voldoende alternatieven om uw feestgevoel niet door de crisis te laten aantasten.

De termen "champagne" en "méthode champenoise" zijn wettelijk beschermd, de drank en de methode zelf zijn dat niet. Dus mag iedereen, waar ook ter wereld, "champagne" maken. Alleen mag je bovenstaande termen niet op het etiket zetten als de druiven en de drank niet afkomstig zijn uit het wettelijk afgebakende grondgebied van Champagne. Vandaar dat andere Franse streken de term "crémant" gebruiken, in Duitsland spreekt men van "Sekt", in Spanje van "cava", in Italië van "spumante", in Zuid-Afrika van "cap classique",  enzovoort. Om zeker te zijn dat ze volgens de methode van Champagne gemaakt zijn, moet je letten op de termen "méthode traditionnelle" of "méthode classique" (of vertalingen daarvan).

De in Champagne verplichte druiven zijn chardonnay, pinot noir en pinot meunier. Die kan je echter ook op andere plaatsen telen. Alleen gedijen ze niet overal even goed: ze zijn vooral geschikt voor koele, noordelijke streken. Vandaar dat er ook schuimwijnen in de wereld gemaakt worden met andere soorten, beter aangepast aan het plaatselijke terroir. Die krijgen dan een ander smaakprofiel dan champagne, maar hoeven daarom niet minder kwalitatief en lekker te zijn.

De "méthode champenoise" bestaat erin om witte wijn een tweede keer te laten gisten in de fles, waardoor de koolzuurbelletjes gevangen blijven en de pareling ontstaat. Ook dit kan je perfect nabootsen in andere streken. Naderhand rust deze schuimende wijn best een hele tijd in een koele kelder. Dat is uiterst belangrijk: schuimwijnen die langer rusten, zijn in principe altijd beter dan schuimwijnen die snel op de markt worden gebracht.

Een lange kelderrijping ("sur lattes"), vòòr de definitieve kurk op de fles gaat, verzacht de agressiviteit van het koolzuur, maakt de smaak complexer en de textuur romiger. In Champagne bedraagt de verplichte rijpingstijd 15 maanden. Maar sommige producenten gaan tot zes à zeven jaar. Indien een producent uit een andere streek dan Champagne zijn schuimwijn ook meerdere jaren laat rijpen, kan het eindresulaat beter zijn dan een champagneproducent die zich aan het wettelijke minimum houdt. Voor de consument is het belangrijk om de duur van die rijping "sur lattes" te kennen: het is weliswaar niet de enige, maar wel een noodzakelijke voorwaarde om tot een nobel product te komen.

En wat met die unieke krijtbodem van Champagne, waarnaar de champagneproducenten zo graag verwijzen? Onmiskenbaar heeft dat een positieve invloed op het eindproduct. Het is een natuurlijke troef waarover niet elke streek in de wereld beschikt, bovendien gecombineerd met een koel klimaat waarin de druiven nauwelijks rijp worden maar net daardoor voor die sublieme fraîcheur zorgen. Daarom kan champagne uitmuntend zijn, de beste schuimwijn ter wereld. Maar niet elke champagneproducent maakt optimaal gebruik van die troeven: de drang naar winst is soms groter dan die naar kwaliteit. Dat uit zich onder meer in steeds hogere oogstrendementen, met als gevolg waterige en zure druiven, waardoor het eindproduct steeds meer aangezoet moet worden. Uiteindelijk degenereert de schuim-wijn tot een schuimend zoet aperitief, zonder enig karakter. In dat geval kijk je beter uit naar een andere streek, het is er vaak nog goedkoper ook.