Bordeaux 2024: magerste oogst sinds dertig jaar
Bordeaux staat voor heel wat uitdagingen. Dat is de algemene teneur tijdens de jaarlijkse primeurweek waar het jongste wijnjaar geproefd wordt door handelaars en journalisten van overal ter wereld. "De tijd dat bordeauxwijnen automatisch verkocht raken, is voorbij."
"Een bijzonder nat jaar", zucht Ronan Laborde, voorzitter van de Union des Grands Crus de Bordeaux, en eigenaar van Château Clinet in Pomerol. "Met ons Atlantische klimaat zijn we al een van de vochtigste wijngebieden ter wereld. Maar vorig jaar was het alle hens aan dek."
Dat het een slechte jaargang zou zijn, krijgt men hier evenwel niet over de lippen. Een "uitdagend jaar", een "lichter jaar", een "jaar om sneller te drinken", zijn enkele van de gebruikte eufemismen.
Maar de cijfers spreken voor zich: dit was de kleinste oogst in Bordeaux sinds 1991, ook al een jaargang waarover men in Bordeaux liever niet meer spreekt.
Regen en vocht veroorzaken immers schimmelziekten van de wijnstok en schade aan de druiven die daardoor aan concentratie verliezen, wat dan weer tot gedilueerde ("dunnere" of "verwaterde") wijnen leidt. "Heel wat druiven zijn onbruikbaar geworden, wat het oogstvolume drastisch heeft gereduceerd", aldus Laborde.
Het natte weer is daar niet alleen verantwoordelijk voor. De Franse overheid subsidieert vandaag het rooien van wijngaarden, omdat de wereldvraag naar bordeauxwijnen gedaald is. Zo is er overproductie ontstaan, wat dan weer de prijzen naar omlaag haalt, en de leefbaarheid van wijndomeinen in het gedrang brengt. Dat is trouwens een algemeen probleem in Frankrijk: op tien jaar tijd is de consumptie van rode wijnen in eigen land met liefst 32% gedaald. En wat de export betreft, hangen er Amerikaanse tarieven in de lucht.
Er wordt dan ook uitgekeken naar de eerste prijzen die tijdens of vlak na de primeurweek bekendgemaakt worden. Zullen die opnieuw dalen zoals vorig jaar? Toen werd de jaargang 2023 beduidend lager geprijsd dan 2022, soms tot 40% lager.
"Ik koop niet meer in primeur", zegt Bart Rogiers, eigenaar van de invoerzaak Châteaux Vini in Ternat. "Vroeger kon je nog zeker zijn dat je een goede zaak had gedaan omdat de prijzen nadien zouden stijgen, maar die tijd is voorbij."
De prijsdaling wordt ook op veilingen gevoeld: waar oude bordeauxwijnen vroeger tegen alsmaar hogere prijzen geveild werden, is dat vandaag niet langer het geval.
"Je zou daarom kunnen denken dat het een goed moment is om bordeaux te kopen", aldus Rogiers, "maar toch blijft de verkoop slabakken. Bordeaux is niet meer in de mode, jongere wijnliefhebbers zien het als een wijn van hun grootouders."
De eeuwenlange dominantie van Bordeaux als meest bekende en gegeerde wijnstreek ter wereld speelt ook op een ander vlak in haar nadeel: als invoerder of sommelier verras je er niemand meer mee. Daarom zetten nieuwe restaurants vandaag opvallend weinig of zelfs helemaal geen bordeauxwijnen meer op de kaart.
Dat beaamt sommelier Tom Ieven van het tweesterrenrestaurant Maison Colette in Westerlo: "Het feit dat Bordeaux blijft zweren bij wijnen die een langere flesrijping nodig hebben alvorens op dronk te zijn, versterkt dat probleem. Restaurants willen niet meer investeren in een lange bewaring van wijnen. En wijndrinkers willen vandaag soepeler en sneller drinkklare wijnen."
Invoerder Rik Balcaen nam het Wijnhuis Vanden Bulcke in Roeselare over, dat veel bordeaux importeerde. "Maar ik heb het gamma in snel tempo aangepast", zegt hij. "De wat hoekige, gestructureerde stijl van bordeaux sluit niet meer aan bij de huidige tijd. Vooral de jongere generaties zijn op zoek naar instant drinkplezier. En we eten alsmaar lichter, waar bordeauxwijnen minder goed bij passen. Bordeaux zal moeten overschakelen op andere druiven en andere wijnmaakmethoden. Maar dat zal tijd vergen."
De trage en aarzelende reactie van Bordeaux op de trend naar meer natuurlijke wijnbouw speelt eveneens een rol: mensen zijn meer dan vroeger op de hoogte van de chemicaliën die in de klassieke wijnbouw gebruikt worden, en zijn bekommerd om hun gezondheid.
"Het vochtige Atlantische klimaat maakt het voor Bordeaux niet makkelijk om strikt natuurlijk te werken, zeker in combinatie met de klimaatopwarming", legt Ronan Laborde uit. "Warmte en vocht creëren immers de ideale omstandigheden voor schimmelziekten van de wijnstok. En die kan men zelfs met biologische middelen niet bestrijden. Toch zien we vandaag heel wat domeinen in Bordeaux die grote inspanningen leveren om natuurlijker te werken."
"Maar is het al niet te laat?" vraagt invoerder Bart Rogiers zich af. "Na decennia van chemische wijnbouw is de bodem er slecht aan toe. Het zal vele jaren duren eer dat probleem opgelost raakt."
Dat de nieuwe jaargang 2024 dus "uitdagend" zou zijn, is nog zacht uitgedrukt. Bordeaux staat voor een heel pakket aan uitdagingen, en heus niet alleen dit ene jaar.
"Voorlopig kan men zich troosten met de uitstekende jaargang 2022 die nu op de markt is", besluit Rik Balcaen.
Invoerder Marc Dulst heeft een hele week lang geproefd
"Ik zal niet ontkennen dat Bordeaux het moeilijk heeft, maar er zijn nog altijd liefhebbers voor, en die wil ik niet teleurstellen. Vandaar dat ik ook dit moeilijke jaar naar de primeurweek van Bordeaux ben gegaan om te proeven. Want uit ervaring weet ik: een kleine oogst betekent niet noodzakelijk dat alle wijnen minder goed zijn. Er zijn altijd domeinen die hun druiven heel streng geselecteerd hebben en prima wijnen hebben gemaakt. En alleen die wil ik invoeren. De prijzen zijn vandaag trouwens, door de dalende wereldvraag, interessant: de bordeauxliefhebber kan dus koopjes doen."
Invoerders:
Châteaux Vini ( Ternat )
Dulst Wijn met Advies ( Blanden )
Wijnhuis Vanden Bulcke ( Roeselare )
