Zijn topwijnen hun prijs waard?
Vroeger dacht ik dat producenten van wijn even grote wijnliefhebbers waren als ikzelf. Bijgevolg ging ik ervan uit dat al hun handelingen ingegeven waren door de passie voor wijn. En dat, naarmate de wijnen in hun assortiment duurder werden, daar ook een overeenkomstige kwaliteit tegenover stond.
Vandaag weet ik wel beter. Prijs en kwaliteit zijn in de wijnwereld niet recht evenredig. Producenten vragen de prijs die mensen bereid zijn te betalen. Is dat te veel in verhouding tot de kwaliteit, dan is er niemand die daar - uit passie voor de wijn - om treurt.
Net zoals in elke economische sector, speelt in wijn de wet van vraag en aanbod. Als het publiek tuk blijkt te zijn op alsmaar duurdere en schaarsere wijnen, dan wordt daar aan de aanbodzijde op ingespeeld. Vandaar het wereldwijde opbod om steeds hoger gequoteerde "topwijnen" te maken. "Top-top-top", schreef de Nederlandse wijnschrijver Nicolaas Klei. "Het lijkt wel een fles die leegloopt."
Omdat die wijnen meer kosten, gaat men ervan uit dat ze ook "meer" moeten bieden. Dat wil zeggen: meer geur, meer smaak, meer volume, meer alcohol. Het zijn wijnen als alleenstaande monumenten, eten en drinken tegelijk. Je drinkt één glas en je valt achterover van de smaaksensatie. Maar een tweede glas is er teveel aan. Laat staan dat ze op een fijne, elegante manier een maaltijd kunnen begeleiden.
Ik ben op een bepaald moment ook duurder gaan kopen, omdat ik absoluut wilde kennismaken met al die "topwijnen" waarover zo lyrisch werd gedaan in al die wijnboeken op glanspapier. Vandaag evolueer ik in omgekeerde richting: ik koop goedkoper. Omdat ik niet langer wil bijbetalen voor alle etikettenkopers in de wereld die de prijzen opdrijven omdat ze niet op 20 euro meer of minder kijken. Maar ook omdat ik ze gewoon niet altijd lekker vind. Wijnbouwers doen vaak veel te nadrukkelijk moeite om "topcuvées" te maken. En verliezen daardoor het evenwicht uit het oog. Ze lijken op een vrouw die zich opzichtig maquilleert omdat ze er schitterend wil uitzien, maar net daardoor haar natuurlijke elegantie kwijtspeelt.
Dat betekent nog niet dat goedkoop altijd beter is dan duur. Ik heb goedkope wijnen gedronken die ik veel te duur vond. Een goede wijn heeft zijn prijs: onder 5 euro is het moeilijk iets decent te vinden. Eens daarboven kan je ervan uitgaan dat prijs en kwaliteit tot op zekere hoogte evenredig met elkaar kunnen stijgen. Met andere woorden: dat een wijn van 14 euro je twee keer zoveel genot kan verschaffen dan een van 7 euro. Maar eens de grens van pakweg 25 euro bereikt, is dat voorbij: vanaf dan moet je ermee leven dat je meebetaalt voor andere factoren dan de pure kwaliteit.
Ik ben zéér kritisch geworden als het op wijnkopen aankomt. Ik heb geleerd geduldig te wachten op dat zeldzame moment waarop je denkt: dàt is nu eens echt zijn prijs waard.
